Gevangenissen zijn al jaren een populair onderwerp. Shawshank Redemption, Prison Break, Escape from Alcatraz, The Green Mile, en zo kunnen we nog wel even doorgaan. Computergames over gevangenissen zijn een stuk zeldzamer. Maar nu komt er eentje aan waarbij jij de volgende bajes ontwerpt en runt!

Natuurlijk konden we het niet laten om het te vergelijken met dat bekende spel waarin je je eigen stad bouwt…

Prison Architect begint met een lap grond van ongeveer 60×60 met aan de rechterkant een weg. Over die weg komt een vrachtwagen aangereden met een handvol bouwvakkers die voor jou je gevangenis gaan bouwen. Er ligt een brief van de directeur-generaal van het gevangeniswezen  met je eerste basisopdracht. Daarin de mededeling dat over vierentwintig uur de eerste acht gevangenen zullen aankomen en een paar handige tips over wat je zoal nodig hebt. Paniek! Een etmaal lijkt erg kort om vanuit een kale vlakte een nieuwe gevangenis de grond uit te stampen. Dat is het ook.

Meevallers

Maar er zijn een paar meevallers. Ten eerste je bouwvakkers. Die zijn werkelijk eersteklas. Zodra je een opdracht geeft, gaan ze enthousiast aan de slag en stampen ongelofelijk snel een compleet gebouw uit de grond. Je begint met de contouren aan te geven en gelijk met de fundering en de vloer worden direct buitenmuren opgetrokken. Vergeet niet om op tijd een buitendeur te bestellen want het is mij al eens overkomen dat alle bouwvakkers zich binnen het gebouw hadden ingemetseld. Niemand kon meer naar buiten om een deur te gaan halen,  heel frustrerend.

Als het gebouw eenmaal staat, kun je aangeven welke bestemming je aan een ruimte wil geven. Vervolgens komt er een handig lijstje tevoorschijn met de eisen waar dat type ruimte aan moet voldoen. Denk hierbij aan binnen- of buitenruimte, verplicht meubilair, beveiliging en dergelijke. Gelukkig is er ook een planningtool, daarmee kun je vooraf met krijtlijnen op de grond tekenen waar je gebouwen wil plaatsen zodat je niet voor verrassingen komt te staan. Stel je voor dat je nog gauw een randje van een gebouw af moet snijden om de ingang van je nieuwe cellenblok vrij te maken!

Alles draait om geld

De makers van Prison architect proberen lekker realistisch te zijn. Zo moet je niet alleen gebouwen zetten maar ook kabels en leidingen aanbrengen om te zorgen dat het licht brandt of de elektrische stoel (jawel!) en de douches werken. Natuurlijk kosten al die bouwmaterialen en mensen een hoop geld.

 Aan het begin van het spel heb je de beschikking over aan aantal voorschotten. Dit zijn behoorlijke zakken met geld waar je dan wel wat voor moet doen. Bijvoorbeeld een minimum aantal cellen realiseren, of andere voorzieningen. Als deze zaken eenmaal hebt gerealiseerd, dan krijg je wel dagelijks een bedrag uitgekeerd zodat je kunt blijven draaien. En natuurlijk krijg je een vergoeding voor elke gehuisveste gevangene.

Heb je eenmaal een draaiende werkplaats dan gaat de geldkraan pas echt open – tenslotte heb je in een gevangenis gratis arbeid!

Hou ze tevreden

Je moet wel op blijven letten, want terwijl jij druk bezig bent met je uitbreidingsplannen, denken je “gasten” natuurlijk aan hele andere dingen. Zo moet je ze tevreden houden met televisies, genoeg en gevarieerd eten en ander vertier. Maar niet teveel, want het kost allemaal geld. En zorg ook dat ze genoeg slapen en bezoek kunnen ontvangen en…. de lijst is lang genoeg.

Sinds de dertiende alphaversie hebben de gevangenen een nieuw tijdverdrijf gevonden: tunnels graven. Dat betekent dat je dus regelmatig de cellen moet doorzoeken. Sinds versie 14 kan je ook honden inzetten om tunnels op te sporen. Denk er wel aan om je cellenblok een beetje in het midden van het terrein te zetten, dan heb je wat meer tijd om ze te betrappen. Maar ook hier geldt: een tevreden gevangene doet niet moeilijk en blijft gewoon braaf binnen.

En… Cashen!

Een leuke feature van het spel is de optie om je hele gevangenis te verkopen. Met die winst kun je een nieuw complex op gaan zetten waar je kunt laten zien dat je van je foutjes geleerd hebt. De voorwaarde is dat het geheel een waarde heeft van meer dan $50.000 en dat je een boekhouder in dienst hebt. Maar die heb je toch al nodig. Toen wij onze bajes wilden verkopen kregen we een vervelende verrassing. Vanwege acht onopgeloste moorden stond er nog een boete open van bijna een kwart miljoen, waardoor de netto waarde een slordige twee ton onder nul was. Dit toont maar weer aan dat je overal op moet blijven letten…

Micropolis

Als je Prison Architect te crimineel vind, dan ligt onze andere keus misschien meer in je straatje. Want… wat dacht je van het ontwerpen van een stad?

Micropolis is de reïncarnatie van het SimCity. De code van de eerste SimCity is door fabrikant Maxis in januari 2008 vrijgegeven onder de GPL 2 licentie met als doel om het op te laten nemen in het OLPC (one laptop per child) project.

“Old school” mogen we het spel wel noemen, want het originele spel komt uit 1989 en dus al bijna 25 jaar oud.

Macro

Het doel van Micropolis is het opzetten van een florerende stad. Dat is meteen een duidelijke overeenkomst tussen beide spellen: ze beginnen met een lege kaart en een zak met geld. Na de eerste start moet je proberen om solvabel te blijven.

In tegenstelling tot  Prison architect, waar iedere crimineel een eigen gezicht en levensverhaal heeft, zul je in Micropolis nooit een burger van je stad zien. Je ziet beweging op wegen en spoorlijnen, af en toe komt er een schip aan in de haven en vliegtuigen vliegen af en aan, maar er is nooit directe interactie met burgers. Het enige wat je zelf aanlegt zijn de algemene voorzieningen als elektriciteit, wegen, havens en vliegvelden. Zaken als woonwijken, industriegebieden of commerciële zones kun je wel plaatsen, maar je hebt geen directe invloed op hoe ze zich gaan ontwikkelen.

Een woonwijk kan bijvoorbeeld gevuld worden met huizen, maar ook met torenflats of een kerk of ziekenhuis. En als je problemen krijgt met milieuvervuiling, dan heb je ook nauwelijks invloed op het soort industrie dat wordt gevormd. Je kunt hooguit wat meet bomen in de buurt zetten of wegen vervangen door spoorlijnen. En die oude kolencentrale vervangen door een mooie kerncentrale. Denk er alleen wel aan die kerncentrale ver buiten de stad te zetten, want voor je het weet kun je je stad Tsjernobyl noemen.

Rampen

Om te voorkomen dat je alles onder controle houdt, trekt het spel een behoorlijke trukendoos open. Zo zijn er de normale natuurrampen als tornado’s, overstromingen en aardbevingen. Maar er is meer. Als je een vliegveld bouwt, let dan op waar je dat doet. Als je er niet voor zorgt dat die kisten over het water kunnen aanvliegen, dan regent het vliegtuigen. Soms is de brand van de vorige nog niet geblust als er al weer een nieuwe naar beneden komt. En als je denkt dat je alles gehad hebt dan komt Godzilla op bezoekt en maakt een puinhoop van je zorgvuldig opgezette wereldstad. Oh, en hadden we kernrampen al genoemd?

Oud of nieuw?

Natuurlijk is Micropolis hopeloos achterhaald, maar na deze hernieuwde kennismaking snap ik waarom de serie nog steeds leeft. Het spel is lastig af te sluiten, je wil toch steeds nog wat aanpassen en verbeteren. En als je het beu bent om je stad te verbeteren dan kun je wellicht nog iets bijdragen aan het spel zelf. Prison Architect is nu al een indrukwekkende simulatie en ik ben benieuwd welke features ze nog meer weten te bedenken. En hoewel ik meestal niet dol ben op micromanagen in spellen wil ik toch eerst een succesvolle gevangenis opzetten voor ik dit spel vaarwel zeg. En natuurlijk moet dat dan nog een keer als de definitieve versie eindelijk uit is.

Kader: Net als Kickstarter

Gamefabrikant Introversion was al bekend van indie games Uplink en Darwinia. Voor hun nieuwste spel wilden ze wel eens een ander financieringsmodel proberen, dus gingen ze een jaar geleden eens iets doen à la Kickstarter. Introvision heeft er toch voor gekozen om het spel op de markt te brengen zodra het maar enigszins speelbaar werd, vandaar de alpha status. Inmiddels is het spel toe aan versie alpha 14. Een kickstarter campagne heeft echter maar een beperkte levensduur. Introversion wilde graag doorlopend geld blijven kunnen ophalen. Dus vandaar dat ze het zelf in de hand hebben genomen.

En met succes. De website leert dat de teller inmiddels is opgelopen naar dik 250.000 exemplaren. Net als bij Kickstarter proberen ze meerdere items te verkopen. Voor dertig dollar krijg je toegang tot de alle versies van het spel voor al je favoriete platforms: Linux, Mac, Windows en Steam. Voor een luttele tien dollar meer krijg je alle voorgaande Introversion spellen erbij. Voor $250,- kun je een foto insturen en wordt er een gevangene voorzien van jouw boeventronie en een biografie van jouw hand. Voor duizend dollar mocht je model staan voor een van de gevangenisdirecteuren.

Het business model werkt kennelijk goed, ze hebben al een totale omzet van iets meer dan acht miljoen dollar. Oja: de eer om de looks van een gevangenisdirecteur te bepalen is helaas al uitverkocht.

Links:

Prison Architect: http://www.introversion.co.uk/prisonarchitect/

Micropolis: http://code.google.com/p/micropolis/