Eenvoudig back-uppen onder Mint

Heb je jouw nieuwe computer met Linux Mint volledig naar wens ingericht en al je data netjes geordend? Prima, dan is het nu tijd om aan back-ups te denken. Want vroeg of laat loopt toch iets mis en dan ben je blij als je een back-up achter de hand hebt!

Tenzij je weinig belang hecht aan jouw data heb je echt geen excuus om geen back-ups te maken. Voor de prijs moet je het niet laten: een externe schijf van 2TB kost nog geen € 100,-. Ook de back-upsoftware is tegenwoordig heel wat gebruiksvriendelijker dan pakweg vijf jaar geleden. De introductie van Apple’s Time Machine in 2007 leidde al snel tot de ontwikkeling van alternatieven voor Linux, bijvoorbeeld TimeVault, Flyback of Back In Time. Ook Linux Mint heeft zijn eigen back-upsoftware aan boord: MintBackup. Maar welke app scoort het beste qua features en gebruiksgemak?

MintBackup

Mints eigen back-upprogramma vind je terug onder ‘Beheer’ > ‘Reservekopie maken’. De interface is kinderlijk eenvoudig en bestaat uit slechts vier knoppen:

– een kopie maken van je persoonlijke documenten (je homedirectory);

– een back-up van je homedirectory terugzetten;

– een kopie maken van de lijst van geïnstalleerde pakketten;

– software herinstalleren op basis van zo’n lijst.

Een back-up maken van je persoonlijke documenten is kinderspel: je geef de bron- en doelmap op (meestal zullen dat je homedirectory en een externe schijf zijn), duidt eventueel aan welke bestanden of mappen uit de bronmap niet in de back-up moeten komen (bijvoorbeeld een map met grote downloads) en MintBackup gaat aan de slag. Helaas kan MintBackup slechts één versie van een back-up bewaren, tenzij je zelf steeds een nieuwe doelmap aanmaakt. Ook geplande back-ups (bijvoorbeeld elk uur of elke dag) behoren niet tot de mogelijkheden. MintBackup biedt dus weinig toegevoegde waarde in vergelijking met het manueel kopiëren van bestanden in de bestandsbeheerder. MintBackup is dan ook vooral bedoeld als eenvoudig hulpmiddel bij het herinstalleren van je computer. En daarvoor biedt het wel één handige optie, namelijk een lijst exporteren van alle geïnstalleerde pakketten. Na de herinstallatie lees je die lijst dan in met MintBackup om exact dezelfde software te installeren als voordien.

MintBackup is wel érg beperkt qua mogelijkheden

Back In Time

Flyback en Timevault worden al een tijdje niet meer ontwikkeld. Het beste Linux-alternatief voor Time Machine is Back In Time. Na installatie van het pakket backintime-gnome vind je twee extra icoontjes in het ‘Beheer’-menu: Back In Time en Back In Time (root). Die laatste heb je alleen nodig als je ook data buiten jouw homedirectory wilt back-uppen, bijvoorbeeld de directory /etc (zie verder). De eerste keer dat je Back In Time opstart, kom je terecht in het Instellingen-venster. De verschillende opties zijn over zes tabbladen verspreid, maar enkel de eerste vier zijn belangrijk:

·       Algemeen: kies hier een doelmap voor de back-ups, bijvoorbeeld een externe schijf. Indien gewenst stel je nog geplande back-ups in, bijvoorbeeld elk kwartier, elk uur of elke dag. Daarvoor moet de back-upschijf natuurlijk wel altijd aangekoppeld zijn. Het is eigenlijk veiliger om die schijf niet vlak bij je pc te bewaren. Mocht bijvoorbeeld ooit een brand of kortsluiting optreden, dan wil je niet dat zowel je pc als je back-upschijf beschadigd raken. Vergeet verder niet om geregeld een manuele back-up te maken als je geen geplande back-ups instelt.

·       Opnemen: voeg hier bestanden en mappen toe aan de back-up

·       Uitsluiten: wil je specifieke bestanden of mappen uitsluiten uit de back-up, dan voeg je die hier toe. Standaard negeert Back In Time o.a. de prullenbak ([Tt]rash*), thumbnails (.thumbnails*), back-ups die door andere programma’s gemaakt worden (zoals *~ en *.backup*) en een aantal dynamische systeemdirectories (/proc, /sys, /dev en /run). We raden je aan om die standaardregels niet te verwijderen: extra bestanden of mappen toevoegen mag uiteraard wel.

·       Automatisch verwijderen: Back In Time verwijdert pas (oude versies van) bestanden, zodra erg weinig vrije schijfruimte is in de doelmap. Een handige optie om het schijfgebruik onder controle te houden is ‘slim verwijderen’. Daarmee stel je Back In Time bijvoorbeeld in om elke back-up van de laatste week te bewaren, één back-up per dag van de laatste maand, één back-up per week van de laatste drie maanden, één back-up per maand van de periode daarvoor, enzovoorts.

Ben je klaar met het instellen van Back In Time, klik dan op OK en vervolgens op het icoontje helemaal linksboven om jouw eerste back-up te maken. Afhankelijk van de hoeveelheid data kan dat wel even duren. Toekomstige back-ups verlopen gelukkig heel wat sneller. Back In Time kopieert dan enkel de gewijzigde bestanden. Bestanden terughalen uit een back-up is erg simpel. Back In Time toont links de data van alle beschikbare back-ups, terwijl je rechts via een soort bestandsbeheerder door je mappen heen bladert. Heb je per ongeluk een bestand verwijderd of verkies je toch de versie van een foto die je gisteren bewaard had? Ga dan naar de juiste map rechts en kies vervolgens een datum uit de lijst van back-ups om te kijken welke versies je kan terugzetten.

Je kan elke versie onmiddellijk openen vanuit Back In Time om te controleren of dit wel het bestand is dat je zoekt. Rechtsklik op een bestand en kies de optie ‘Herstellen’ om de huidige versie zonder pardon te overschrijven of kies ‘Herstellen naar’ om de back-up op een andere locatie terug te plaatsen. Uiteraard is het ook mogelijk om volledige mappen in één keer te herstellen. Om te vermijden dat je dan per ongeluk een nieuw bestand overschrijft met een oude back-up, raden we je aan om voor het herstellen nog een back-up te maken. Zo weet je tenminste zeker dat óók de laatste versie van al je bestanden in Back In Time beschikbaar is.

Back In Time is een betere keuze voor back-ups van waardevolle data

Software

We zagen reeds hoe je met MintBackup een back-up maakt van de softwareselectie op je systeem. Ook vanuit Synaptic pakketbeheer is dat mogelijk, via ‘Bestand’ > ‘Markeringen opslaan als’. Vink vervolgens de optie ‘Volledige status opslaan, niet alleen veranderingen’ aan en je krijgt een lijst van alle geïnstalleerde pakketten. Die selectie laad je opnieuw in Synaptic via ‘Bestand’ > ‘Markeringen inlezen’ na een herinstallatie van Linux Mint. Vergeet niet dat sommige pakketten mogelijk uit extra repositories komen. Ook de repository-configuratie (onder /etc/apt/sources.list.d) moet je dus back-uppen. Wil je de instellingen van alle programma’s behouden? Gebruikersspecifieke instellingen staan meestal in verborgen mappen in je homedirectory (mappen waarvan de naam met een . begint). Globale instellingen staan dan weer onder /etc, denk maar aan de instellingen van de package manager onder /etc/apt. In een volledige back-up van jouw data mag /etc dus niet ontbreken! Daarvoor moet je Back In Time wel als root opstarten, want een gewone gebruiker heeft geen toegang tot alle bestanden onder /etc.

Hoewel de eenvoud van MintBackup zijn charme heeft, is het eigenlijk té beperkt om je data veilig te back-uppen. Gebruik het alleen waarvoor het gemaakt is: als hulpmiddel bij een herinstallatie van Linux Mint. Back In Time is een veel betere keuze om je waardevolle data te back-uppen. Per ongeluk een bestand verwijderd of overschreven? Met Back In Time zet je een oudere versie naar keuze meteen terug!