De tijd is rijp voor een ICT overheidsorgaan

Waarom moddert de overheid zo vreselijk erg aan op het gebied van software en ICT? Is het niet hoognodig tijd om dit probleem eens goed aan te pakken? En hoe moet dit probleem dan precies aangepakt worden?

Nederland, waterland

Toen in 2005 de storm Katrina over Amerika raasde, liep vooral de stad New Orleans veel schade op. Grote delen liepen onder water en Amerikaanse overheid bleek dit probleem maar moeilijk het hoofd te kunnen bieden. Met het Amerikaanse waterbeheer bleek het slecht gesteld te zijn. En Nederlandse expertise was nodig om orde op zaken te stellen. [1] Ook in Engeland was het begin 2014 raak. Rivieren traden buiten hun oevers en grote delen liepen onder water. De Engelse overheid bleek eveneens onmachtig. Nederlandse hulp was opnieuw nodig. [2]

Rijkswaterstaat

“Hoe kan dit?”, vragen velen zich af. Zijn Amerika en Engeland in technologisch en bouwkundig opzicht niet in staat om de Nederlandse waterbouwkunde te evenaren? Dat is natuurlijk onzin. Waar het misgaat (en wat Nederland uniek maakt), is dat Nederland een apart overheidsorgaan kent, namelijk Rijkswaterstaat. Dit orgaan is – onder andere – verantwoordelijk voor het Nederlandse waterbeheer. Als zich ergens problemen voordoen, kan men zich tot de overheid wenden. Die is er dan volledig op ingericht om deze problemen het hoofd te bieden. Dit orgaan heeft grote budgets en bevoegdheden om de zaken effectief aan te pakken. En dit is nou precies wat in de andere landen vrijwel volledig ontbreekt.

Nederland, softwareland?

Zo goed als wij zijn in waterbeheer, zo slecht is het gesteld met software en ICT. Centraal beleid of aansturing ontbreekt. Gemeenten en overheidsinstanties doen maar wat. Obscure bedrijfjes vragen grote bedragen voor software dat zijn beloften vaak niet eens waarmaakt. En ook bedrijven zoals Microsoft spinnen hier goed garen bij. Mede daardoor blijkt het een onmogelijke taak om over te stappen naar andere, bijvoorbeeld open source, software. Gemeenten die dit willen zijn helemaal op zichzelf aangewezen en lopen tegen hoge muren en veel hindernissen aan. Uiteindelijk mislukt daardoor het ene na het andere project. In München leek het een tijdje de goede kant op te gaan, maar ook dat staat inmiddels op losse schroeven. [3]

Rijkssoftwarestaat?

De vraag is dan ook, moeten we dit niet anders aanpakken? Als we kijken naar het geld dat omgaat in de overheidssoftware en ICT, kunnen we daar dan niet een heleboel goede programmeurs van betalen? Kunnen wij als Nederlandse samenleving dan niet gewoon onze eigen overheidssoftware schrijven? Wordt het niet tijd om een overheidsorgaan op te richten die dit kan doen? Waar mensen met kennis van zaken zitten? Die budgets en bevoegdheden krijgen en dit vervolgens zeer professioneel en effectief aanpakken? Net zoals Rijkswaterstaat dit doet voor ons waterbeheer en hier internationaal een bijna iconische status mee heeft opgebouwd.

Denk eens aan de voordelen. In plaats van miljoenen (miljarden?) euro’s voor softwarelicenties naar het buitenland te sluizen, gebruiken we dat geld om Nederlandse programmeurs mee te betalen. In plaats van tegen muren en beperkingen van gesloten software aan te lopen, kunnen we zelf precies bepalen wat de software moet doen en dit geheel naar wens aanpassen. Als de software open source gemaakt wordt – wat ik persoonlijk een heel goed idee zou vinden – dan worden andere landen aangemoedigd om mee te doen. Dit zou de internationale samenwerking zeker ten goede komen. En zo zijn er nog veel meer voordelen te bedenken.

Is het gemakkelijk om dit te doen? Vast niet. Maar is het haalbaar of realistisch? Ik denk van wel. Ik roep de Nederlandse politiek dan ook op om de koe bij de horens te vatten. Niet alleen kunnen we hiermee intern onze eigen ICT problemen voortvarend oplossen. Er ligt ook een gouden kans om Nederland hiermee internationaal op de kaart te zetten. Net zoals we internationaal geroemd worden om ons effectieve waterbeheer.

Links

[1] https://www.youtube.com/watch?v=RD_mjVI6ZT0

[2] https://www.youtube.com/watch?v=NGIofQchXz0

[3] http://www.zdnet.com/article/after-a-10-year-linux-migration-munich-considers-switching-back-to-windows-and-office/