De beste package managers – Software installeren in Linux Mint

Package management is één van de sterke punten van Linux in vergelijking met Windows en macOS. Via één centrale applicatie installeer je nieuwe software en houd je geïnstalleerde software up-to-date. Maar dat klopt niet helemaal: Linux Mint bevat eigenlijk meerdere package managers. We bekijken de verschillende opties.

De verschillende package managers in Linux Mint werken onderliggend met dezelfde technologie. Dat betekent dat je perfect software kunt installeren in één package manager en ze nadien kunt updaten of verwijderen in een andere package manager. Aangezien Linux Mint is afgeleid van Debian, gebruikt het ook Debians package manager: Advanced Package Tool of APT. In feite bestaat APT uit een hele reeks commandline tools, zoals apt-get, apt-cache, apt-key, enz. Omdat die tools niet uitblinken in gebruiksvriendelijkheid, zijn verschillende front-ends ontwikkeld. Die bestaan zowel voor de commandline (zoals apt en aptitude) als voor de desktop (zoals Synaptic en Programmabeheer). Die eerste categorie laten we hier even buiten beschouwing. In dit artikel bespreken we de package managementsoftware voor de desktop.

Softwarebronnen

Alle package managers gebruiken één gemeenschappelijke configuratie, namelijk die van de software repositories of pakketbronnen. Een pakketbron is een url waarop de package manager softwarepakketten kan downloaden. Elke versie van Linux Mint heeft zijn eigen pakketbronnen met software die compatibel is met die specifieke versie. Door extra pakketbronnen in te schakelen, kan je meer software installeren. Je configureert de pakketbronnen via tekstbestanden in de directory /etc/apt/sources.list.d of via Menu > Beheer > Pakketbronnen. In dat programma zijn de beschikbare pakketbronnen onderverdeeld in drie categorieën:

1.Officiële pakketbronnen: hier vind je de pakketbronnen van Linux Mint (voor Mint-specifieke pakketten) en Ubuntu (voor alle andere pakketten). Voor beide bronnen kan je een server dichter bij huis selecteren om pakketten sneller te downloaden. Onstabiele pakketten (uit de romeo-pakketbron) kan je beter niet inschakelen. Die bevatten weliswaar nieuwere software-versies, maar zijn ook minder goed getest. De kans is dan groot dat de software niet zo stabiel draait als je zou verwachten.

2.PPA’s: dit zijn persoonlijke pakketbronnen van allerlei vrijwilligers. Vaak vind je op webpagina’s instructies om een PPA toe te voegen als je een splinternieuw programma wilt installeren. Besef wel dat pakketten uit PPA’s niet getest zijn door de ontwikkelaars van Linux Mint. Dus: inschakelen op eigen risico!

3.Extra pakketbronnen: grotere projecten bieden vaak een eigen pakketbron aan met up-to-date software. Zulke pakketbronnen activeer je door hier de correcte url toe te voegen. Pakketten uit dergelijke bronnen zijn over het algemeen betrouwbaarder en uitvoeriger getest dan die uit PPA’s. Ook closed source pakketten, zoals bijvoorbeeld Google Chrome, worden wel eens via extra pakketbronnen verspreid.

Updates

Het installeren van updates verloopt in Linux Mint via het erg gebruiksvriendelijke Updatebeheer. Een schildvormig icoontje in de taakbalk -links van de klok- geeft meteen aan of je systeem up-to-date is of niet. Een klik op het icoontje toont je de beschikbare updates, gesorteerd op niveau. Standaard worden alleen updates van niveau 1 tot en met 3 geïnstalleerd: de precieze betekenis daarvan lees je na onder Bewerken > Voorkeuren. Onder Bewerken > Bijwerkbeleid pas je dat beleid eventueel aan. Je hebt de keuze uit drie verschillende niveaus van stabiliteit. 

Voor de meeste gebruikers is de standaardoptie (Optimaliseer stabiliteit en veiligheid) de beste keuze. De beschikbare updates zijn verder onderverdeeld in gewone bugfixes (icoontje met een pijl) en security updates (icoontje met een uitroepteken). Voor elke update is een (eerder technische) lijst van wijzigingen beschikbaar. Die is vooral interessant als je wilt controleren of een bepaald beveiligingslek al gedicht is in de update. Maar je installeert natuurlijk altijd alle beschikbare updates! Standaard zal Updatebeheer nooit ongevraagd upgraden naar een volledig nieuwe versie van Linux Mint. Je krijgt dus wel beveiligingsupdates zo lang jouw versie ondersteund is, maar geen nieuwe features. Wil je wel upgraden? Kijk dan even in het Bewerken-menu van Updatebeheer. Is een upgrade beschikbaar, dan staat daar een extra item. Bijvoorbeeld: Opwaarderen naar “Linux Mint 18.2 Sonya”. Daarmee start je een wizard die je stapsgewijs door de upgrade loodst én je de nodige informatie over de wijzigingen toont.

Software installeren

Linux Mint biedt verschillende programma’s aan om extra software te zoeken en te installeren. Je vindt ze -indien geïnstalleerd- terug onder het Beheer-menu. Vroeger was er alleen de Synaptic package manager en die is nog steeds aanwezig. Synaptic is de meest krachtige package manager voor de desktop, maar is minder geschikt voor beginnende gebruikers. De interface oogt nogal overweldigend en bij veel opties is het niet duidelijk wat ze precies doen. Bij Synaptic ligt de nadruk eerder op individuele pakketten dan op applicaties (grote applicaties bestaan vaak uit meerdere pakketten). Zoek je bijvoorbeeld op “gimp”, dan vind je tientallen pakketten die extra functionaliteit toevoegen aan de Gimp of die op één of andere manier compatibel zijn met de Gimp. Daardoor is het vaak wat omslachtig om snel het juiste programma te vinden.

Programmabeheer

Inmiddels zijn verschillende programma’s ontwikkeld om een meer toegankelijk overzicht aan te bieden van de beschikbare software. De standaardkeuze van Linux Mint is Programmabeheer. In het startscherm kies je een categorie, waarna je een lijst van populaire programma’s te zien krijgt. Bij elk programma vind je een score (op basis van beoordelingen door gebruikers), een korte beschrijving, enkele screenshots en een link naar de website ervan. Helaas zijn niet alle categorieën verder onderverdeeld. Zo vind je onder Grafisch wel de categorieën 3D, Tekenen, Fotografie, etc., maar onder Hulprogramma’s staan back-upprogramma’s, rekenmachines en programma’s voor systeembeheer kriskras door elkaar. In dat geval biedt de zoekfunctie een uitkomst. Vind je Programmabeheer niet zo’n aangenaam programma om mee te werken? Neem dan eens een kijkje op de Software Portal van de Linux Mint Community (http://bit.ly/2iWWYzS). Die bevat dezelfde lijst van software, inclusief beoordelingen, screenshots én de optie om software rechtstreeks vanuit je browser te installeren!

Alternatieven

Programmabeheer is specifiek voor Linux Mint ontwikkeld en vind je dus niet terug in andere distributies. Omgekeerd kan je in Linux Mint op het eerste gezicht wél voor twee gelijkaardige programma’s kiezen die je misschien al kent van andere distributies. Om te beginnen bevat de Gnome-desktop het programma Software, te installeren via het pakket gnome-software. Software ziet er wat gelikter uit dan Programmabeheer. Via drie tabbladen bovenaan kan je gemakkelijk nieuwe software installeren, geïnstalleerde software verwijderen of updates installeren. Die laatste functie overlapt natuurlijk wel met Linux Mints Updatebeheer en gebruik je misschien beter niet. Helaas functioneerde Software op ons testsysteem niet correct en konden we geen extra software zoeken of installeren. 

Daarnaast bevat Linux Mint ook een pakket genaamd software-center. Daarmee installeer je het Ubuntu Softwarecentrum dat je misschien al kent van Ubuntu. Helaas is ook dat niet meteen een goed alternatief voor Programmabeheer, want na installatie weigerde het zelfs te starten. Wil je tóch Ubuntu Softwarecentrum gebruiken onder Linux Mint? Start dan het commando software-center in een terminalvenster en bestudeer de foutmeldingen nauwkeurig. De blogpost op http://bit.ly/2gXt8aa somt een aantal foutmeldingen op met een mogelijke oplossing. Met een paar kleine ingrepen is het dus wél mogelijk om het Ubuntu Softwarecentrum te gebruiken.

Conclusie

Linux Mint bevat een aantal programma’s voor pakketbeheer. Softwarebronnen is de eenvoudigste methode om de pakketbronnen voor je systeem te configureren. Updatebeheer is een erg gebruiksvriendelijk programma om je systeem up-to-date te houden of te upgraden naar een nieuwe versie van Linux Mint. Om software te installeren of te verwijderen, heb je verschillende opties. Standaard bevat Linux Mint Programmabeheer, maar de Software Portal biedt exact dezelfde functionaliteit aan vanuit je browser. De gevorderde gebruiker kan terugvallen op Synaptic. Gnome Software en Ubuntu Softwarecentrum zijn ook beschikbaar, maar vereisen nog wat extra werk om correct te functioneren.