Vivaldi – Websurfen met een componist

Heel lang geleden, toen het internet nog een sprookje leek, surften we over dat wijde virtuele land met Internet Explorer. Toen het sprookje donkere randen kreeg, schakelden we massaal over op het veiligere Firefox. En toen we ons bekeerden van Windows naar Linux, verhuisde Firefox gewoon mee. Vooral de enorme voorraad extensies maakte deze browser heel nuttig en plezierig. Maar daar komt nu verandering in.

Vanaf versie 55.0 heeft Mozilla de keuze gemaakt voor WebExtensions als platform voor de extensies. Omdat bijna alle extensies tot nu toe gebaseerd waren op XUL/XPI, staan de meeste handige hulpjes nu ineens aangemerkt als ‘legacy’. Vanaf versie 57.0 (medio 2018) werken ze definitief niet meer. Lang niet alle makers zullen hun werk omzetten naar Web Extensions.

Alternatief

Wat is dan een alternatief voor Linux Mint-gebruikers? Pale Moon belooft XUL/XPI-extensies te blijven ondersteunen, maar dat blijkt toch niet zomaar te werken. Ook Midori werkt niet vlekkeloos. Bij Google’s Chromium voel ik mij toch altijd en overal gevolgd. Opera integreert niet goed met mijn KDE-desktop en laat mij ook betalen met mijn internet-geschiedenis.

Tenslotte beland ik bij Vivaldi, een WebKit/Blink-browser. Gemaakt door ex-ontwikkelaars van Opera en -knipoog!- vernoemd naar de componist van klassieke opera’s, Antonio Vivaldi. Navraag leert mij dat Vivaldi deelt in de opbrengsten van de ingebouwde zoekmachines en sommige bladwijzers, maar verder geen gebruikersdata van je verzamelt en dus ook niets doorverkoopt.

Installatie

Installatie is eenvoudig. Download het DEB-pakket van de Vivaldi-website, dubbelklik daarop en volg de aanwijzingen in de Linux Mint pakket-installer. Na installatie vind je Vivaldi terug in het startmenu bij ‘Internet’. Voeg het desgewenst toe aan je werkbalkstarters. Tijdens de installatie wordt ook een extra pakketbron toegevoegd (in /etc/apt/sources.list.d/), zodat komende updates automatisch worden meegenomen. De Nederlandse vertaling van Vivaldi wordt actief bijgehouden.

Mocht installatie op deze wijze niet lukken, doe het dan gewoon in een terminal met:

sudo dpkg -i vivaldi-stable*.deb

Eventueel benodigde extra pakketten installeer je dan handmatig via je pakketbeheerder.

Op maat en naar smaak

Vivaldi laat zich uitgebreid op smaak brengen. Tijdens de eerste start maak je diverse keuzes, maar later kun je dat veel uitgebreider regelen bij ‘Instellingen’ (via het tandwielicoontje linksonder, het menu ‘Extra’ of met sneltoets Alt+P). Alles is erop gericht om het websurfen zo overzichtelijk en gemakkelijk mogelijk te houden. De instellingen zijn overgenomen van Chromium, maar uitgebreider en logischer geordend.

Een greep uit de mogelijkheden:

•Positie van knoppen, adresbalk en statusbalk, de keuze tussen de Vivaldi-knop of de menubalk, al of niet het systeemvenster gebruiken.

•Keuze voor één van de ingebouwde thema’s, rotatie van thema’s of een geheel eigen thema.

•Integratie voor wie een Philips Hue verlichtingssysteem heeft.

•De positie van tabs, tabweergave en verschillende tabfuncties, zoals selecteren, groeperen of vastzetten.

•De positie en functies van zijpanelen.

•Snelcommando’s, sneltoetsen en muisgebaren.

•Zoekmachines beheren.

•Privacy-instellingen.

•Weergave van webpagina’s, instellingen voor screenshots, Widevine (DRM-beheer), Flash en PDF.

Je moet er even de tijd voor nemen en wat experimenteren, maar dan kun je Vivaldi heel aardig precies zo krijgen als jij het hebben wilt. Bladwijzers uit Firefox of Chromium kunnen via het menu ‘Bestand’ geïmporteerd worden. En uiteraard ook weer als HTML geëxporteerd. Extensies kunnen rechtstreeks uit de Chrome Web Store worden geïnstalleerd. Overigens zal niet alles volledig werken. Gewoon proberen dus.

Extensies kunnen het gebruiksgemak verhogen, maar vooral ook je veiligheid en privacy beter beschermen. Ik geef zomaar wat tips:

•Easy Search laat je op eenvoudige wijze bijna ieder zoekveld op een webpagina als zoekmachine toevoegen aan Vivaldi.

•ScriptSafe blokkeert Javascripts, tenzij je ze toestaat. In het begin is dit een beetje irritant, maar het ondervangt de nodige tracking en reclame.

•HTTPS Everywhere kiest automatisch een veiligere HTTPS-verbinding, indien die beschikbaar is.

•CKP integreert je KeePass (of KeePassX) wachtwoordbeheerder.

•IP WhoIs laat zien op welk domein je zit, van wie dat is en waar het is gelokaliseerd.

•Youtube Downloader Video maakt het downloaden van filmpjes gemakkelijk.

•Get RSS Feed URL maakt het gemakkelijk om een RSS feed toe te voegen aan je feeds reader.

Extensies installeer en beheer je via het menu ‘Extra’ of met de sneltoets Ctrl+Shft+E.

Bijzondere functies

Maar goed, velen vinden de instellingen van een browser prima zoals ze zijn. Goede kans dat zij toch enthousiast worden van een reeks slimmigheden die in Vivaldi zijn ingebouwd.

Algemene tip: probeer gewoon wat er gebeurt als je ergens op klikt. Over het geheel zit heel wat handige functionaliteit verborgen. Ook de snelmenu’s (rechtsklikken) bieden mooie verrassingen.

Allereerst het zijpaneel. Dat houdt de belangrijkste functies overzichtelijk bij elkaar. Kan links of rechts staan en de grootte is aan te passen met de muis. Het kan verborgen worden met het (minuscule) knopje helemaal links op de statusbalk. Je vindt hier Bladwijzers, Geschiedenis en Downloadbeheer netjes onder elkaar. Nieuw is de functie Notities. Heel handig om aantekeningen te maken, gedeelten van webpagina’s op te slaan of een screenshot van een pagina te bewaren. Tenslotte kun je zelfs hele webpagina’s toevoegen aan het zijpaneel. Rechtsklik op een pagina en kies ‘Pagina toevoegen aan webpaneel’. Handig voor je social media bijvoorbeeld.

Pagina’s die je vaak gebruikt, kun je bij elkaar houden in een Snelkiezermap. Eenvoudig in te stellen en te ordenen via het Bladwijzer-paneel. Bijna elke handeling kun je voorzien van een sneltoets of muisgebaar. Dat spaart tijd en energie. Moet je natuurlijk wel onthouden wat waarvoor dient en geen conflicten veroorzaken met algemene sneltoetsen van Linux Mint. De statusbalk heeft ook nog een paar slimme knopjes.

Tekst zoeken in een webpagina doe je met sneltoets Ctrl+F. Als je tekst selecteert en dan met rechts klikt, kun je kiezen welke zoekmachine gebruikt moet worden om verder te zoeken op internet. Ben je met verschillende zoekacties bezig, dan kun je de geopende tabs ook groeperen, zoals je ook in de taakbalk van Linux Mint programma’s kunt groeperen. Er is keuze uit weergave naast elkaar of in een raster.

Je internet cache wissen doe je (net als in de meeste browsers) met de sneltoets Shft+Ctrl+Del. Om later meteen weer verder te kunnen werken waar je was gebleven, is er de functie ‘Open tabs als sessie opslaan’, te vinden via het menu ‘Bestand’. Dat bewaart alle open tabs en de notities die je gemaakt had. Iets eenvoudiger alternatief: rechtsklik op het Bladwijzer-paneel en kies ‘Alle pagina’s toewijzen aan bladwijzers’. Ze komen keurig in een eigen mapje.

Her en der kom je een prullenbak tegen, bijvoorbeeld in de tabbalk, op het Bladwijzer-paneel of bij Notities. Mocht je per ongeluk iets hebben verwijderd of afgesloten, dan kun je het daar nog terughalen. Kortom, als je de slimmigheden eenmaal hebt ontdekt, laat Vivaldi je steeds makkelijker en vlotter surfen.

Nog niet volmaakt

Natuurlijk is Vivaldi niet volmaakt. De website van Uitzending Gemist werkt bijvoorbeeld niet (ook niet in Chromium). Nou ja, dan wijk je een keer uit naar je oude Firefox. Mijn ochtendblad navigeert ook niet helemaal kreukloos. Valt mee te leven. In het zoekvenster komt jouw standaardzoekmachine niet automatisch bovenaan te staan. En ik zou ook graag een knop willen hebben om internet-cache te kunnen wissen. Maar wat is het leven zonder wensen?

Links:

Vivaldi: https://vivaldi.com/

Vivaldi Community: https://vivaldi.net/

Pale Moon: https://www.palemoon.org/

Midori: http://midori-browser.org/

Opera: https://www.opera.com/nl