Linux Mint testen op een andere OS – Draai Linux virtueel met VirtualBox

Wil je Linux Mint graag uitproberen zónder dualboot? Je kunt je pc dan booten vanaf een Linux live-cd, maar dat is niet erg praktisch voor langdurig gebruik. Een betere oplossing is om Linux als virtuele machine te installeren binnen je Windows-omgeving. In dit artikel leggen we je uit hoe je Linux Mint 18.2 virtueel installeert onder Windows 10.

Om een virtuele machine (VM) te installeren, heb je natuurlijk virtualisatiesoftware nodig. Die zit standaard niet in Windows 10, maar dat is geen probleem. Met Oracle VM VirtualBox beschik je over een gebruiksvriendelijk en uitgebreid open source virtualisatiepakket. VirtualBox is beschikbaar voor Windows, Linux en macOS. De screenshots voor dit artikel hebben we gemaakt in Windows 10, maar je kunt net zo goed met een oudere Windows-versie of met macOS aan de slag. Download om te beginnen het VirtualBox 5.2 Platform package voor jouw besturingssysteem via www.virtualbox.org/wiki/Downloads.

VirtualBox installeren

Start de installer en accepteer de standaardinstellingen. Je krijgt dan een waarschuwing dat alle netwerkverbindingen even onderbroken worden, omdat VirtualBox extra netwerkdrivers moet installeren. Controleer dan even of dat geen kwaad kan; bijvoorbeeld omdat je iets aan het downloaden bent. Klik vervolgens op Install om de installatie te starten. Je moet daarna nog expliciet toestemming geven om extra drivers te installeren. Klik tot slot op Finish om de installatie af te ronden en VirtualBox te starten. Sommige functies van VirtualBox (zoals ondersteuning voor USB3 of webcams) zijn niet onder een open source licentie beschikbaar en dien je nog afzonderlijk te installeren. Op de downloadpagina van VirtualBox vind je daarvoor een link naar het VirtualBox 5.2.0 Oracle VM VirtualBox Extension Pack. Download dat bestand en dubbelklik erop om de installatie te starten. Aanvaard de licentie om de installatie af te ronden. VirtualBox is nu klaar voor gebruik!

Mint downloaden

De volgende stap is om Linux Mint te downloaden. Daarvoor heb je twee keuzes:

•je downloadt een kant-en-klare appliance. Dit is een voorgeïnstalleerde virtuele machine, die je enkel nog hoeft te unzippen en te importeren in VirtualBox. Het grote voordeel? Enkele minuten volstaan om meteen te starten met Linux Mint!

•je downloadt een live-cd met installer. Dit is dezelfde download, die je gebruikt voor een echte dualboot installatie. In dit geval doorloop je de volledige installatieprocedure in je virtuele machine. Reken op ongeveer 20 minuten voor je echt aan de slag kunt gaan met Linux Mint.

Hoewel een appliance eenvoudiger lijkt, raden we je tóch aan om de live-cd met installer te downloaden. Appliances hebben immers één groot nadeel: ze zijn zelden optimaal geconfigureerd. Alle keuzes tijdens het installatieproces zijn reeds voor jou gemaakt. De kans is dan ook groot dat je heel wat zaken meteen wilt wijzigen. Bovendien kan het geen kwaad om vertrouwd te raken met de installatieprocedure van Linux Mint. Zo ben je beter voorbereid als je achteraf beslist om een dualboot installatie uit te voeren.

Welke versie?

Dan rest ons nog één vraag: welke versie van Linux Mint willen we gebruiken? Op het moment van schrijven is 18.2 de meest recente versie en in de meeste gevallen is dat ook de beste keuze. Maar op de downloadpagina van Linux Mint (www.linuxmint.com/download.php) vind je maar liefst acht verschillende downloads voor die versie! Aanvankelijk bestonden er slechts twee versies van Linux Mint: één voor computers met een 32-bit processor en één voor 64-bit processoren. Dat onderscheid vind je nog steeds terug, al heb je de 32-bit versie enkel nodig voor érg oude hardware. Ongeveer alle computers van de laatste tien jaar bevatten immers een 64-bit processor. Zoals je misschien weet, bestaan er verschillende desktopomgevingen voor Linux. Die bepalen in grote mate hoe je desktop eruit ziet, waar de startbalk staat, hoe je tussen vensters wisselt, hoe je je systeem configureert, welke standaardapplicaties geïnstalleerd zijn, enzovoorts. De meeste distributies hebben een voorkeur voor één bepaalde desktopomgeving: bij Linux Mint was dat steevast Gnome versie 2. Met de introductie van Gnome versie 3 in 2011 vonden de ontwikkelaars die nieuwe desktop echter ongeschikt voor Linux Mint. Gnome 3 zag er heel wat anders uit dan het vertrouwde Gnome 2, het bevatte minder mogelijkheden en was nog niet al te stabiel.

Edities

Vanaf dat ogenblik biedt Linux Mint voor elke versie zogenaamde edities aan met een andere desktopomgeving. Momenteel kun je kiezen uit de volgende vier edities:

•Cinnamon: een aangepaste versie van Gnome 3, die erg lijkt op de oude Gnome 2-gebaseerde Linux Mint. Cinnamon bevat wel de nieuwste technologieën.

•MATE: een doorontwikkeling van Gnome 2. Lijkt het meeste op de klassieke Linux Mint-desktop, maar is in feite gebaseerde op (ver)oude(rde) technologie.

•XFCE: een desktop die ook sterk op Gnome 2 lijkt en nog actief ontwikkeld wordt. Vooral geschikt voor oudere hardware of voor liefhebbers van klassieke desktopomgevingen.

•KDE: een alternatief voor Gnome 3 dat heel sterk verschilt van de drie andere edities. Gericht op meer ervaren gebruikers.

Cinnamon is de standaardeditie van Linux Mint en is beter getest en gedocumenteerd dan de andere edities. Met Cinnamon zul je minder snel in de problemen komen. Als je dan tóch nog hulp nodig hebt, vind je veel meer informatie op het internet, want dit is de editie die de meeste mensen gebruiken. Voor beginners is Cinnamon dus absoluut de beste keuze.

Virtuele machine

Heb je Linux Mint intussen gedownload? Open dan VirtualBox om te beginnen met de installatie. In het startscherm klik je op Nieuw om een nieuwe virtuele machine aan te maken. De wizard vraagt nu een naam voor je virtuele machine. Vul hier ‘Linux Mint 18.2‘ in en VirtualBox selecteert dan automatisch het juiste profiel (Ubuntu (64-bit)). Op basis van dat profiel stelt VirtualBox in de volgende stappen de minimale systeemvereisten voor. Uiteraard mag je daarvan afwijken. Beschikt jouw pc over voldoende RAM, geef de VM dan bijvoorbeeld 4096MB RAM in plaats van 1024MB. Ook de harde schijf kun je beter wat meer ruimte geven dan de voorgestelde 10GB, bijvoorbeeld 20GB. Nadat je fr optie ‘Maak nieuwe virtuele harde schijf nu aan‘ selecteert, kom je in een nieuwe wizard terecht. Kies eerst VDI als bestandstype en kies vervolgens of je de schijfruimte dynamisch wilt toewijzen of niet. Kies je voor Dynamisch gealloceerd, dan neemt de ongebruikte ruimte in de virtuele schijf geen plaats in binnen Windows. Dat heeft echter wel een impact om de performance van de virtuele machine. Heb je voldoende schijfruimte, kies dan voor Vaste grootte. VirtualBox reserveert dan meteen de volledige grootte van de virtuele schijf.

Virtuele schijf

Je kunt ook kiezen waar VirtualBox de virtuele schijf moet bewaren: standaard is dat in een submap van de map VirtualBox VMs in jouw persoonlijke directory. Heb je zowel een harde schijf als een SSD in jouw computer? Plaats de virtuele harde schijf (als je nog ruimte hebt) zeker op je SSD, want daardoor werkt de virtuele machine véél vlotter. Nadat de wizard voltooid is, klik je op Details in VirtualBox’ startscherm voor een overzicht van de virtuele hardware. Klik nu op Opslag en klik vervolgens op het cdrom-icoontje met de tekst Leeg. Klik daarna op het cdrom-icoontje met het pijltje aan de rechterkant en selecteer Kies een virtuele optische schijfbestand. Tot slot kies je het gedownloade iso-bestand, vink je de optie Live CD/DVD aan en klik je op OK onderaan. Klik nu op Starten in de werkbalk bovenaan om je virtuele machine te starten.

Mint installeren

Na ongeveer een minuut kom je terecht in de Linux Mint live-omgeving. VirtualBox toont bovenaan de desktop enkele waarschuwingen i.v.m. het afvangen van het toetsenbord en de muis. Die mag je sluiten door op het kruisje bij de waarschuwing te klikken. In principe kan je de muiscursor vrij bewegen tussen de virtuele machine en jouw Windows-omgeving. Lijkt je muiscursor ‘vast’ te hangen in de virtuele machine en krijg je ze niet voorbij de vensterrand? Druk dan even de rechter Ctrl-toets in om de cursor te ‘bevrijden’.

Via de snelkoppeling Install Linux Mint op het bureaublad start je de installer. Tegenwoordig is het installeren van Linux écht niet moeilijk meer. De volledige installatie bestaat uit slechts zes stappen. In het eerste scherm selecteer je je taal. De installer wisselt dan meteen naar de gekozen taal. In de volgende stap vink je de opties aan om extra software te installeren voor Flash, MP3 en andere multimedia. Die software is weliswaar geen open source, maar meestal onmisbaar om van Linux Mint een bruikbare desktop te maken. Vervolgens kies je het installatietype. Aangezien onze virtuele machine een lege harde schijf bevat, heb je hier slechts twee keuzes: Wis schijf en installeer Linux Mint of Iets anders. Die tweede optie is enkel weggelegd voor ervaren Linux-gebruikers, die de schijf manueel willen partitioneren. Dat is in ons geval zeker niet nodig.

Wel kan je nog twee opties aanvinken: encryptie en LVM. De eerste optie versleutelt de volledige harde schijf. De inhoud ervan is dus niet te lezen door bijvoorbeeld van een live-cd te booten. Encryptie vertraagt het hele systeem: kies dit enkel als je er goede redenen voor hebt! LVM voorziet geavanceerde mogelijkheden om opslagruimte te beheren. Het is een vereiste voor encryptie, maar biedt voor de rest weinig meerwaarde in een virtuele machine. We schakelen dus geen van beide opties in. Klik op Installeer nu en de installer waarschuwt je dat de schijf zal worden geformatteerd. Klik op Verder om te bevestigen.

Configuratie

De installer vraagt je nu nog enkele persoonlijke gegevens. In de vierde stap kies je je tijdzone en in de vijfde de toetsenbordindeling. Tot slot vul je je naam, gebruikersnaam en wachtwoord in en kies je een naam voor je computer. Misschien vind je het een beetje teveel van het goede om nog eens in te loggen in de virtuele machine, nadat je al in Windows bent ingelogd. In dat geval kies je de optie Automatisch aanmelden. Wil je daarentegen toch enige privacy voor je persoonlijke data in de virtuele machine? Vink dan de optie Versleutel mijn persoonlijke map aan. Linux Mint versleutelt dan enkel je persoonlijke map (bijvoorbeeld /home/filip) en niet het volledige systeem. Extra gebruikers maak je daarna pas aan, want de gebruiker uit de installatie krijgt immers administrator-rechten. Klik tot slot op Verder om de daadwerkelijke installatie te starten. Intussen krijg je een korte presentatie te zien van de verschillende programma’s, die standaard zijn meegeleverd met Linux Mint. Zodra de installatie is afgerond, klik je op Nu herstarten om te herstarten vanaf de virtuele harde schijf. Wanneer Linux Mint je vraagt om het installatiemedium te verwijderen, klik je rechts op het cdrom-icoontje onderaan in VirtualBox, kies je de optie Schijf van virtueel station verwijderen en druk je op Enter om te herstarten.

Updates

In de taakbalk rechts onderaan zie je een blauw schildje: klik daarop om het programma Updatebeheer te starten. De eerste keer moet je nog het updatebeleid kiezen: voorlopig mag je de standaardkeuze gewoon aanvaarden door op OK te klikken. Klik nu op Bijgewerkte pakketten installeren om eerst Updatebeheer zélf te updaten. Herhaal die procedure om alle andere updates te installeren en herstart nadien de virtuele machine om de nieuwe kernel te laden. Meer informatie over het installeren van updates of extra software in Linux Mint lees je elders in dit blad.

Integratie

Je virtuele machine is nu zo goed als klaar, al zijn er nog enkele kleine ongemakken. Zo hebben zowel Windows als Linux Mint hun eigen klembord. Tekst kopiëren van een Linux-applicatie naar een Windows-applicatie is dus onmogelijk. Om dit tóch mogelijk te maken, ga je terug naar het hardware-overzicht van je virtuele machine en klik je op Algemeen. Onder het tabblad Geavanceerd kies je dan Bidirectioneel bij Gedeeld klembord. Selecteer meteen ook Bidirectioneel bij Drag’n’Drop. Met die instelling kopieer je bestanden tussen Windows en Linux Mint door ze van het ene venster naar het andere te verslepen. Dat is handig om af en toe een bestand over te zetten, maar het wordt al gauw omslachtig. Wil je bepaalde data uit Windows gemakkelijker benaderen in de virtuele machine? Klik dan op Gedeelde mappen in het hardware-overzicht van je VM. Klik vervolgens op het +-icoontje om een map toe te voegen en kies het pad naar de map. Geef de gedeelde map nu een naam om die map te identificeren in de virtuele machine. Vink de optie Automatisch koppelen aan als de map altijd beschikbaar moet zijn in Linux Mint.

Gedeelde mappen

Helaas krijgt onze gebruiker in Linux Mint standaard geen toegang tot de gedeelde map. De oplossing is eenvoudig: ga naar Menu > Beheer > Gebruikers en groepen en selecteer jouw gebruiker. Klik nu op de lijst van groepen rechtsonder en vink de groep vboxsf aan. Herstart de Linux Mint-machine en de gedeelde map is nu beschikbaar onder /media (Computer > Bestandssysteem > media > sf_Downloads in ons voorbeeld). Houd er wel rekening mee dat wijzigingen in Windows niet altijd onmiddellijk zichtbaar zijn in Linux Mint (omgekeerd is dit wel het geval). In geval van twijfel kun je dus het best de refresh-functie gebruiken (Ctrl-R of F5). Nog één tip: gebruik de optie Weergeven > Naadloze modus om de vensters van Linux-programma’s rechtstreeks op je Windows-desktop te tonen. Zo werk je gemakkelijk tegelijkertijd met Linux- én Windows-programma’s.

Snapshots

Een groot voordeel van virtuele machines is de ondersteuning voor snapshots. Omdat de hele virtuele schijf in feite één bestand is op jouw Windows-schijf, kan VirtualBox eenvoudig verschillende versies daarvan bijhouden. Met een snapshot bewaar je de huidige toestand van je VM om later eventueel terug te keren naar die toestand. Dat is erg handig als je nog maar pas leert werken met Linux. De beste manier om Linux te leren is namelijk door te experimenteren. Af en toe loopt er weleens iets mis en dan is het vaak gemakkelijker om een snapshot te herstellen dan om te proberen het probleem op te lossen! Je vindt de snapshots terug in VirtualBox’ startscherm onder de werkbalkknop Machinegereedschappen. Klik op de knop Neem om een nieuwe snapshot aan te maken en kies een naam en eventueel een beschrijving waaruit je later kan afleiden wanneer je de snapshot genomen hebt. Wil je later terugkeren naar een bepaalde snapshot, dan heb je twee opties. Met Terugzetten verlies je de huidige toestand van de VM en ziet ‘ie er exact uit, zoals toen je de snapshot nam. Met Kloon maakt VirtualBox een tweede VM aan op basis van je snapshot. Zo verlies je niet de huidige toestand van je VM. Nog een laatste tip: vergeet niet om oudere snapshots, die je niet meer nodig hebt, tijdig te verwijderen. Snapshots nemen na verloop van tijd immers heel wat schijfruimte in beslag!

Conclusie

In dit artikel hebben stap voor stap uitgelegd hoe je Linux Mint in VirtualBox installeert. Het resultaat is een virtuele machine, die (dankzij enkele eenvoudige tweaks) netjes geïntegreerd is in Windows. Met een gedeeld klembord, drag’n’drop en gedeelde mappen wissel je eenvoudig data uit tussen Linux Mint en Windows. Maak je op tijd een snapshot van de VM, dan kan je eenvoudig terugkeren naar een werkende toestand als je iets kapotmaakt. Onze VM is dus klaar om naar hartelust te experimenten en zo Linux Mint te leren gebruiken!