Wil je Linux Mint eens een tijdje uitproberen, maar heb je nog geen zin om Windows volledig opzij te schuiven? Geen probleem, want het installatieprogramma van Linux Mint herkent automatisch dat je al Windows op je computer hebt staan en stelt vervolgens zelf voor om zich er broederlijk naast te installeren. Hoe verloopt dat?

Er kunnen allerlei redenen zijn om zowel Windows als Linux Mint op dezelfde computer te installeren. Je bent bijvoorbeeld nog niet zeker of Linux iets voor je is en je wilt het besturingssysteem een tijdje naast Windows uitproberen. Of misschien ben je al wel overtuigd van de voordelen van Linux, maar kun je niet zonder je games, die enkel onder Windows draaien.

 

Gelukkig is zo’n dualbootconfiguratie niet moeilijk te realiseren. Je krijgt dan telkens bij het opstarten van je computer een menu waaruit je kiest of je Windows of Linux wilt opstarten. Naar het andere besturingssysteem overschakelen is daardoor zo gebeurd.Voor we daarmee beginnen, eerst een waarschuwing: maak altijd een back-up van je bestaande Windows-systeem, zodat je het kunt herstellen als iets misloopt. Op het verkeerde knopje duwen in het installatieprogramma is immers sneller gebeurd dan je denkt. En in complexere opstellingen (bijvoorbeeld met meerdere harde schijven) raakt de installer wel eens in de war, waardoor hij plotseling de verkeerde partitie of schijf overschrijft.

 

Windows eerst

Als je een dualbootconfiguratie wilt realiseren, raden we je aan om altijd eerst Windows te installeren. Windows houdt immers geen rekening met een reeds aanwezig besturingssysteem. Zelfs als je op voorhand een partitie voor Windows klaarmaakt en de Windows-installer de opdracht geeft om die partitie te gebruiken, moet je na de installatie er nog voor zorgen dat je aanwezige Linux-systeem in het menu van de opstartlader opgenomen wordt.

 

Dat is allemaal niet zo problematisch, maar je bespaart jezelf heel wat moeite als je eerst Windows installeert. Het installatieprogramma van Linux Mint detecteert vervolgens de aanwezigheid van Windows en stelt dan voor om zichzelf ernaast te installeren. De Windows-partitie wordt dan verkleind om plaats te maken voor de nieuwe Linux-partities. Na installatie van Linux Mint wordt het menu van de opstartlader aangemaakt en krijgt Windows hier mooi een plaatsje in.

 

In deze workshop tonen we je hoe je Linux Mint 17 (‘Qiana’) installeert op een harde schijf waar al Windows 7 op staat. Dezelfde aanpak werkt voor Windows 8 of 8.1 en ook voor andere versies van Linux Mint of Ubuntu. Het werkt zelfs als je Linux Mint naast een andere Linux-distributie (zoals openSUSE of Fedora) wilt installeren. Verder in de workshop gaan we ook in op de situatie waarbij je computer twee schijven bevat en je op de ene schijf Windows en op de andere schijf Linux Mint wilt installeren.

 

Start me up

Start je computer op vanaf de dvd-rom of usb-stick met het installatieprogramma van Linux Mint. We gaan ervan uit dat alleen Windows op je computer staat. Wanneer het installatiemedium is opgestart, klik je op het bureaublad op het icoontje met Install Linux Mint. Kies als taal Nederlands en klik dan op Verder. Als je computer WiFi gebruikt, kies dan in het volgende venster het draadloze netwerk waarmee je wilt verbinden, geef het wachtwoord in en klik op Verbind. Is de verbinding gelukt, klik dan op Verder. In het volgende venster controleert de installer of je voldoende vrije schijfruimte hebt, of je op een stroomvoorziening bent aangesloten (sluit je laptop maar beter op je adapter aan, want als de batterij in het midden van de installatie leeg is, blijf je met een onvolledige installatie achter), en of je met internet verbonden bent. Klik op Verder.

 

 Linux Mint vraagt keurig of je het besturingssysteem naast Windows wilt installeren.

 

Nu controleert Linux Mint of al een besturingssysteem op je harde schijf staat. Omdat de harde schijf Windows bevat, krijg je de vraag of je Linux Mint naast Windows wilt installeren of de schijf wilt wissen en volledig voor Linux Mint wilt gebruiken. Standaard wordt de eerste optie gekozen. Op deze manier wordt vermeden dat je per ongeluk een aanwezige Windows-installatie overschrijft. Houd die eerste optie dus geselecteerd en klik op Verder.

 

Eerlijk delen

In het volgende venster toont de installer een balk die de volledige harde schijf voorstelt. Links staat de bestaande Windows-partitie en rechts de nieuw aan te maken partitie voor Linux Mint. Door het grijze balkje in het midden naar links of rechts te schuiven vergroot of verklein je de ruimte die de Linux-partitie toegewezen krijgt. Van elke partitie krijg je in grote cijfers de gekozen grootte te zien. Bij de Windows-partitie krijg je ook tussen haakjes de grootte te zien die de partitie minimaal nodig heeft. Wanneer je gekozen hebt hoe je de harde schijf tussen de twee besturingssystemen verdeelt, klik je op Installeer nu.

 

 We verdelen de koek eerlijk tussen Linux Mint en Windows.

 

Je krijgt nu voor de laatste keer de mogelijkheid om de installatie te annuleren. Het installatieprogramma vraagt je nu immers om de gekozen aanpassingen in de partities naar de schijf weg te schrijven. Denk nog even goed na of je de juiste keuzes hebt gemaakt, klik op Terug als je twijfelt of op Verder om je keuzes te bevestigen, Het partitioneren kan vervolgens beginnen. Terwijl het installatieprogramma dan op de achtergrond zijn werk doet, komen nog een aantal instellingen aan de beurt, zoals je tijdzone, toetsenbordindeling en gebruikersaccount.

 

 Weet je zeker dat je de schijf wilt herpartitioneren?

 

Wanneer de installatie voltooid is, geeft Linux Mint je daarvan een melding. Klik op Nu herstarten. Haal de dvd-rom of usb-stick uit je computer om te voorkomen dat je computer opnieuw van het installatiemedium opstart. Als alles goed gaat, krijg je na het herstarten het menu van de opstartlader te zien,waarin je de keuze krijgt om Linux Mint of Windows op te starten. Met de pijltjestoetsen selecteer je een optie, waarna je op enter drukt om het besturingssysteem op te starten. Als je na tien seconden nog geen keuze hebt gemaakt, wordt Linux Mint automatisch opgestart. Kies je Linux Mint, dan krijg je uiteindelijk het aanmeldvenster te zien, waarin je inlogt met de accountgegevens die je tijdens de installatie ingegeven hebt.

 

Meer hoofdbrekens met twee schijven

Een dualbootsysteem met Linux Mint en Windows op één schijf is dankzij de behulpzame installer van Linux Mint dus zo gepiept. Maar wat als je twee schijven in je computer hebt? Stel dat je je Windows-schijf naar een nieuwe harde schijf of ssd gekloond hebt en op de oude schijf Linux Mint wilt installeren. Dan volstaat het niet om de standaardopties van de installer te volgen, want die gaat ervan uit dat je Linux Mint op dezelfde schijf als Windows wilt installeren. Je zult dan zelf de handen uit de mouwen moeten steken!

 

Kies voor de optie Wis schijf en installeer Linux Mint. Voor je begint met in paniek raken dat je daarmee Windows zal verwijderen, kunnen we je geruststellen. Klik je op Verder, dan krijg je eerst nog de vraag op welke schijf je Linux Mint wilt installeren. Naast Schijf kiezen kun je daar in het uitklapmenu uit de gevonden schijven kiezen. Kijk hier goed naar de capaciteit van de schijf en de naam om de juiste schijf te identificeren. Als je hier de verkeerde schijf kiest, overschrijf je immers wel degelijk je Windows-systeem.

 

 Kies de juiste schijf om Linux Mint op te installeren.

 

Kies de juiste schijf

Als je ondanks de getoonde naam en capaciteit van de schijven twijfelt wat de juiste is, zoek dan eens op internet naar het typenummer van de schijf. Dit wordt doorgaans als naam in de installer getoond. Zo kwamen wij erachter dat het in de installer getoonde typenummer ST980811AS een schijf van Seagate betrof. Hierdoor herinnerden we ons dat dit de juiste schijf was, omdat de andere schijf van een ander merk was.

 

Vind je op deze manier nog altijd niet de juiste schijf, bijvoorbeeld omdat je twee schijven van hetzelfde merk hebt of omdat je niet exact de grootte van de schijven weet, reboot dan naar Windows, rechtsklik in het startmenu op Computer en klik op Beheren. Klik links op Schijfbeheer. Onderaan het middelste paneel kijk je op welke schijf C: staat en rechtsklik je op die schijf en kies je Eigenschappen. Je ziet nu het typenummer en je kunt in het tabblad Details tevens allerlei gegevens opvragen, zoals de schijffabrikant.

 

Wanneer je de juiste schijf gekozen hebt, klik je in de installer van Linux Mint op Installeer nu. Let op: hier krijg je niet meer de kans om de installatie te annuleren. Daarna komen weer een aantal instellingen aan de beurt.

 

Eerste hulp bij opstartproblemen

Als de installatie voltooid is, klik je op Nu herstarten. Als je computer daarna Windows opstart zonder je de keuze te geven om Linux op te starten, dan heb je in je BIOS de verkeerde opstartvolgorde van je schijven ingesteld. Ga naar de instellingen in je BIOS (afhankelijk van het merk van je computer is dat met de toets F1, F2, F9, F10, DEL of ESC) en plaats de andere schijf eerst. Sla je wijzigingen op en herstart je computer. Normaliter krijg je nu het menu van je opstartlader te zien.

 

Als je nog altijd geen bootmenu te zien krijgt, is er wellicht iets misgelopen bij het installeren van de opstartlader. Dat lijkt dramatisch, want nu kun je zowel je Linux Mint-systeem als je Windows-systeem niet meer opstarten, maar je hoeft wederom niet in paniek te raken. Beide systemen zijn onaangeroerd, je computer heeft alleen geen manier om ze op te starten. Gelukkig kunnen we dat relatief eenvoudig repareren.

 

Start je computer opnieuw op van de live-dvd of usb-stick waarmee je Linux Mint geïnstalleerd hebt. Als je het bureaublad van Linux Mint ziet, klik je niet op het icoontje Install Linux Mint, maar open je een Terminalvenster (het grotendeels zwarte icoontje in het paneel onderaan, rechts van het Firefox-icoontje). Geef dan de volgende opdrachten in:

 

 

$ sudo add-apt-repository ppa:kranich/cubuntu

$ sudo apt-get update

$ sudo apt-get install boot-repair

Als je gevraagd wordt om iets te bevestigen, druk dan op enter. Open daarna het menu van Linux Mint, ga naar Administration en klik op Boot Repair. Stelt het programma je vragen (bijvoorbeeld of een schijf verwijderbaar is of niet), beantwoord die dan. Klik in het programma op Recommended repair en houd de Boot Info url die het programma toont bij. Herstart daarna je computer om te controleren of de reparatie gelukt is. Krijg je nog altijd geen bootmenu te zien, toon de url dan aan iemand met meer kennis van zaken. Die kan op de url de details over je systeem nalezen en vindt wellicht een oplossing.

Weet je exact wat er fout is, dan biedt het programma Boot Repair ook meer mogelijkheden. Klik op Advanced options om daarvan gebruik te maken.

 

Boot Repair kan heel wat opstartproblemen oplossen.

 

Andere opstartvolgorde

Als je een tijdje met je nieuwe dualbootsysteem werkt, vind je waarschijnlijk dat het bootmenu er niet bepaald mooi uitziet. Of misschien wil je wel de volgorde van de besturingssystemen aanpassen. Het programma Grub Customizer helpt je bij die taken. Open daarvoor een Terminalvenster en tik de volgende opdrachten in:

 

$ sudo add-apt-repository ppa:danielrichter2007/grub-customizer

$ sudo apt-get update

$ sudo apt-get install grub-customizer

 

Bij de eerste opdracht moet je een wachtwoord ingeven en op enter drukken. Na de installatie van Grub Customizer vind je het programma in het menu van Linux Mint onder Beheer. Klik erop, voer je wachtwoord in en klik op Authenticeren. Daarna krijg je in het programma de opties te zien van je bootmenu. Als je nu bijvoorbeeld Windows eerst in je bootmenu wilt, selecteer je de bijbehorende optie en klik je op het pijltje naar boven onder de menubalk.

In het tabblad Algemene instellingen kun je kiezen hoe lang het opstartmenu wacht voordat de eerste optie opgestart wordt, bijvoorbeeld als je tien seconden te lang vindt. Een andere interessante instelling is vorige opgestarte opstartkeuze. Vink je dat aan, dan start het opstartmenu als je geen keuze maakt automatisch het besturingssysteem op dat je de vorige keer opgestart hebt, zelfs al staat het niet eerst in het opstartmenu.

 

Onderschrift: Kies welk besturingssysteem standaard opgestart wordt.

 

Een mooier bootmenu

Met het laatste tabblad Weergave-instellingen pas je het uiterlijk van het opstartmenu aan, zoals de voorgrond- en achtergrondkleur van normale en geaccentueerde letters, evenals de achtergrondafbeelding. De opstartlader GRUB2 ondersteunt PNG- en JPEG-afbeeldingen, maar die laatste kunnen slechts 256 kleuren bevatten. Heb je zelf geen inspiratie voor een geschikte afbeelding, installeer dan het pakket grub2-splashimages met een aantal voorbeeldafbeeldingen. Klik daarna in Grub Customizer op Achtergrondafbeelding. De voorbeeldafbeeldingen vind je nu in Computer en dan usr/share/images/grub.

 

Onderschrift: Standaard ziet het bootmenu er maar saai uit.

 

Heel wat creatieve geesten hebben allerlei thema’s gepubliceerd met bij elkaar passende kleuren en een achtergrondafbeelding. Snuister eens wat rond op de websites gnome-look.org en kde-look.org en zoek op grub2. Als een thema je aanspreekt, klik dan op de pagina ervan op download. De installatie verloopt daarna in een Terminalvenster doorgaans als volgt (vul de juiste namen voor het bestand en de directory in):

 

$ cd Downloads

$ tar xvzf grub-thema.tar.gz

$ cd grub-thema

$ sudo ./install.sh

 

Open daarna Grub Customizer opnieuw en klik op het menu naast Thema. Het thema dat je zojuist geïnstalleerd hebt, verschijnt nu in dit menu. Selecteer het en klik daarna linksboven op de knop Opslaan. Grub Customizer past het thema dan toe op je bootmenu. Herstart je computer en geniet van het mooie menu!