Linux en opensource in het onderwijs

Column van Emiel Brok: Zo’n acht jaar geleden ben ik begonnen met mijn lobby om een eerlijke hoeveelheid Linux en open source in het middelbaar en hoger ICT-beroepsonderwijs in Nederland en België te krijgen. Linux en open source in het onderwijs kun je indelen in drie verschillende onderwerpen:  

1. De infrastructuur van scholen;

2. De desktops waar leerlingen en docenten mee werken;

3. Het curriculum van ICT-onderwijs.

De infrastructuur op scholen bestaat uit veel verschillende software die zij gebruiken voor de bedrijfsvoering. Denk hierbij aan applicaties zoals LMS (Leerling Management Systemen), een document beheersysteem of een besturingssysteem. Dit is feitelijk niet erg veel anders dan software binnen andere branches. Dit geldt niet alleen voor het beroepsonderwijs, dit geldt voor alle scholen van alle niveaus.

De desktops die gebruikt worden binnen scholen zijn voor het overgrote deel Microsoft Windows. Dankzij de iPad-scholen weten we dat scholen best kunnen onderwijzen met behulp van een ander type device. Waarom dan niet een Linux desktop?

Het laatste onderwerp, het lesprogramma van het ICT-onderwijs op MBO’s en HBO’s in Nederland, is het onderwerp waar ik me het meest op focus. De belangrijkste reden hiervoor is dat ik mijn tijd en energie beter kan focussen op een kleiner gebied. Wat niet wil zeggen dat ik de andere twee aandachtsgebieden niet meeneem als het ter sprake komt.

Tot vijf jaar geleden was ik een roepende in de woestijn op het moment dat ik opkwam voor Linux en open source in het curriculum. Vaak werd ik min of meer uitgelachen als ik voorspelde dat Linux anno 2014 de meest gebruikte server besturingssysteem zou zijn. Ik weet het, er zijn ver uiteenlopende cijfers omtrent dit gegeven, maar dat Linux binnen de serverwereld een serieuze partij is, dat kan inmiddels niemand meer ontkennen. Dus dat uitlachen valt heden ten dage wel mee. Laatst was ik onderdeel van een beroepenveld commissie met betrekking tot het curriculum van een nieuw op te zetten HBO-opleiding voor systeembeheerders. Hier was al meer dan de helft van de aanwezigen ervan overtuigd dat Linux en open source onmisbaar zijn om een dergelijke opleiding ook maar enigszins zinvol te krijgen. Vooral de aanwezige datacenters en hosters gaven allemaal aan dat Linux en open source kennis en ervaring het allerbelangrijkste is om de toekomstige schoolverlaters een baan te kunnen geven.

 Waarom moet eigenlijk lesgegeven worden in Linux en open source onderwijs? Dat is de vraag die ik erg vaak krijg van mensen in het ICT-onderwijs. Het antwoord is heel simpel. De markt vraagt erom! Hiervoor heb ik inmiddels al een behoorlijke stapel met onderzoeken die dit onderschrijven. Hier kan niemand dus meer omheen. De laatste ontwikkeling die een hoop drempels weg gaat halen om als ICT-opleiding les te kunnen geven, is het beschikbaar komen van gratis Linux lesmateriaal via Cisco Academy. Hierdoor krijgen wereldwijd tien miljoen, en in Nederland en België meer dan 25.000 leerlingen, gratis toegang tot Linux instap lesmateriaal. Het betreft lesmateriaal gebaseerd op de wereldwijd gestelde leerdoelen van LPI Linux Essentials. (zie: https://www.lpi.org/linux-certifications/entry-level-credential/linux-essentials)

Dit is een stap in de goede richting, maar hiermee zijn we er nog lang niet. Het is erg belangrijk dar ook de kennis van MBO-ICT docenten toeneemt. Op dit moment zijn er heel veel ICT-docenten werkzaam die zelf geen kennis en ervaring met Linux en open source software hebben. Dus ook daar zet ik me voor in, zodat ICT-docenten een goede bijscholing krijgen en daarbij de adequate certificeringen kunnen halen.

 De trein is vertrokken en stopt niet meer. Het is aan scholen en docenten om ervoor te zorgen dat ze op die trein springen.