Er waren eens… – Adventure games

In sommige spellen kun je heerlijk wegdromen. Ze schilderen hun eigen wereld en zuigen je helemaal mee. Geen heftig schietwerk of mannetjes bouwen, maar stap-voor-stap een bijzondere wereld ontdekken. Jammer genoeg lijkt het genre over zijn hoogtepunt heen te zijn; de grote gamestudio’s richten zich steeds meer op elk jaar een nieuwe Call of Duty, FIFA of Assassins’ Creed. Maar de Indie-studio’s brengen gelukkig nog steeds avonturengames uit.

Ooit waren adventure games heel erg hot. Computers waren toen nog groot en bijzonder en werden bediend door mannen met baarden. De eerste adventure games waren tekst. Duistere verha len waarin je moest ontsnappen uit een grottenstelsel of een gekken huis. Je kon daarbij gebruikmaken van allerlei vage voorwerpen; zo kon je via je toetsenbord opdracht geven om de uitgekauwde kauw gom aan het einde van een pot loodstompje te plakken, waarna je met de kauwgom de sleutel in de andere kant van het slot kon omdraaien om te ontsnappen. Wel weer de deur achter je dicht doen, want anders gaat het alarm af. Daarna kwamen er tekeningen bij, illustraties die aangaven hoe je wereld eruitzag. En al snel kwam er iemand op het idee om dan ook maar je hoofdpersoon af te beelden. Daarna kwamen de pc’s en de point-and-click adventures, met grote namen als Monkey Island, Leisure Suit Larry en Space Quest. Met de uitvinding van de muis werd het commando s geven makkelijker: alle commando s en alle voorwerpen stonden gewoon op het scherm. En als je in het plaatje op een glas klikte, dan liep je karakter daar gewoon heen en pakte het glas op. Als je pech had, dronk ‘ie het ook meteen op. En vaak was je dan af, want natuurlijk was dat gif en stierf je wederom een originele dood. De point-andclick adventures waren geboren: Monkey Island 2, de latere Leisure Suit Larry’s en later in 3D zoals Bladerunner. De laatste vijf tot tien jaar is het adventure-genre opnieuw uitge vonden; vanuit je eigen perspectief dwaal je door 3D-werelden. In Amnesia was je geheugenloos en moest je jezelf terugvinden. In Cold War was je geheim agent en moest je wat geheimen ontdekken. Cold War was natuurlijk ook deels een schietspel, want dat laat zich mooi combineren. Cynici zullen zelfs melden dat schietspellen te saai voor woorden zijn, dus dat je er een verhaaltje omheen moet breien om interessant te blijven. Zelfs Assas sins’ Creed en Zelda kun je onder de adventure games scharen, maar de gameplay is daarvoor eigenlijk te lineair: er is maar één verhaallijn.

FESTER MUDD AND THE CURSE OF THE GOLD (VOL I)
Gloednieuw en toch heel oud en vertrouwd. Fester Mudd is een typische vertegenwoordiger van het point-and-click genre, tot en met de blokkerige plaatjes aan toe. Je speelt Fester Mudd in het Wilde Westen. Je broer is gaan goudzoeken en heeft kennelijk wat gevonden. natuurlijk is ‘ie nu vermist en aan jou de taak om ‘m te vinden. Je dappere ezel Martha kan je nog net naar Loamsmouth brengen en voor de saloon stort ze neer en valt ze in slaap. Als eerste probeer je natuurlijk die saloon binnen te komen, maar daar staat een portier voor. En heel modern: hij wil je ID zien voordat je naar binnen mag. En die heb je natuurlijk niet. Dan ga je maar wat door het stadje dolen. Een sjofele drogist geeft je wat viskoekjes en vertelt je dat hij wel geïnteresseerd is in bijzondere bloemen. Een ra felige zwerver in een steegje dealt in ID-kaarten als jij maar een foto en geld hebt. En langzaam vallen de stukjes op z n plaats. regel een wasknijper en een potje, gebruik de lippenstift om iets te kleuren… uiteindelijk heb je een wapen, heb je een middel om je ezel weer wakker te maken, heb je je broers hutje gevonden en iemand gevonden die je wel door het indianenreservaat wil loodsen. En dan is het spel uit. na een uurtje of vier puzzelen heb je eindelijk het gevoel dat je ergens begint te komen – en vertelt het spel je doodleuk dat je mag gaan wachten op het volgende deel. Da s nou echt jammer! het was duidelijk een leuk spel. Want hoe krijg je statiegeld uit de colamachine als je de lege fles niet kunt oppakken doordat er een boze hond bovenop staat? Zoek het maar uit. Er zaten originele combinaties in het spel. Maar toch was het wat kort. Grafisch is het spel natuurlijk niet van deze tijd; het is gewoon blok kerig. Maar dat is bewust om het nostalgische gevoel te krijgen, de vette knipoog naar de games van weleer. het spel zelf is geprogram meerd in een moderne program meertaal (.net). Met Fester Mudd brachten we genoeglijke uurtjes door. Maar misschien moet je even kijken of je het spel in een aanbie ding kunt vinden; tien euro voor de Linux-versie is nét te veel, maar de Android-versie is maar € 2,13.

STACKING
Eén van de oerseries in het pointand- click adventure-genre zijn de LucasFilm-games zoals de Monkey Island-serie en Day of the tentacle. Eén van de breinen achter deze series was ene tim Shafer, die vooral bekendheid geniet omdat zijn games echte verhalen vertellen – maar wel droogkomische. Zijn tegenwoordige games zien er wel wat beter uit! In 2011 bracht tims studio Stacking uit, een heel originele puzzel-adventure game. Je speelt namelijk in een wereld vol met matroesjkapoppen. Je kent ze vast wel: houten beschilderde poppen die hol blijken te zijn, waarna er een kleiner poppetje in zit. Dat ook hol blijkt te zijn, enzovoort. In Stacking ben jij het kleinste poppetje en je papa en al je broertjes en zusjes zijn door de gemene baron meegenomen voor kinderarbeid. het is jouw taak om ze te bevrijden. De wereld is in 3D, waarbij hedendaagse kleine voorwerpen zijn uitvergroot en onderdeel uitmaken van de omge ving. Zo worden spelden gebruikt als hek, vishaakjes als katrol voor reddingsboten. het decor is soms letterlijk gewoon bordkarton. het geeft het spel het gevoel van een heel oude film met een beetje steampunk-uitstraling. Je kunt als klein hummeltje rondhoppen in de wereld en praten met de grotere poppen. Als je achter een pop staat die precies een maatje groter is, dan kun je erin springen en die pop besturen. hiermee zijn de deuren geopend voor een heleboel puzzels waarbij je bijvoorbeeld een hele familie tovenaars bij elkaar moet stapelen waarna papa tovenaar een Egyp tisch beeld kan wegtoveren. Zo hebben alle poppetjes hun eigen kwaliteiten en geheimen. Sommige kunnen slaan, andere kunnen zingen of met ballonnen vliegen. Je moet veel combineren en veel rondkijken. In veel gevallen hebben deelpuz zels diverse oplossingen, waarbij het de bedoeling is dat je probeert om alle oplossingen te vinden. Dat levert dan weer extra punten of extra bijzondere poppen op voor je verzameling. het spel bevat veel korte filmpjes tussen het spelen door, waarbij het verhaal stapje-voor-stapje verder wordt verteld. Deze filmpjes tonen ofwel scènes op een podium, of scènes uit een stomme film waarbij schermen met de tekst tussendoor komen. Wij waren aangenaam verrast door dit spel. het is origineel, grappig en onderhoudend. Voor mensen die veel 3D-spellen spelen, is de bediening ‘gewoon’; anderen zullen even moeten wennen. Dit spel is pas onlangs uitgekomen voor Linux als onderdeel van de humble Double Fine Bundle. Die is natuurlijk al afgelopen, maar Stacking is nu gewoon bij Steam te koop. helaas is Stacking wel vrij duur: € 13,49. Gelukkig is het spel goed voor een heel aantal uren speelplezier en komt er voor die prijs ook nog een uitbreiding mee.

BRÜTAL LEGEND
Van de maker van Stacking komt ook dit spel. het is nog iets ouder, maar ook heel bijzonder. het was oorspronkelijk (2009) bedoeld voor Xbox 360 en PS3. In februari 2013 kwam de Windows-versie en als onderdeel van de humble Double Fine Bundle in april ook een Linux-versie. het is het eerste spel dat we ooit zagen, dat begon met gewone echte film. Filmster Jack Black is namelijk de hoofdpersoon in dit spel en in de intro vertelt hij over een heel bijzonder metal-album dat ‘ie in een obscure tweedehands platenzaak heeft gevonden. het spel zelf speelt zich af rond een roadie die verdacht veel lijkt op de gespierdere versie van Jack Black. hij raakt verzeild in een magische wereld met heel veel metal-accenten. Metal? Ja, het hele spel is opgehangen aan hardrock en metal. De soundtrack van honderd songs, de aankleding, de thematiek en de hoofdpersonen: alles is metal. De roadie heeft een flinke bijl, een elektrische gitaar die zelfs onversterkt keihard kan spelen en een knappe assistente. In onze wereld zou het een groupie zijn geweest, maar in het spel is alles anders. Eén of andere horde monsters heeft de wereld overge nomen. Eerst moet je ontsnappen. Dan word je voorgesteld aan Lars, de leider van het verzet. Alhoewel? Leider? hij en twee dames! Alle mannen zijn gevangen genomen en moeten nu in de mijnen werken, al waar ze headbangend – dus zonder gereedschap – werken. Maar ze zijn enthousiast; zodra onze roadie op z n gitaar een aanvalsjam inzet, is het eerste deel van je persoonlijke leger klaar. Het spel is avontuurlijk, maar lijkt vrij lineair: ga hier, mep en hak daar, praat zus, zoek zo. Maar het verhaal lijkt uitgebreid en is zeker origineel. De soundtrack doet ‘t ook goed. Er moeten ook nog diverse metal-legendes, onder wie Ozzie Osbourne, langskomen. Het spel is alleen via Steam te koop en fors aan de prijs: € 18,99. Verkijk je ook niet op de download: ruim 8 gigabyte…

Anna Extended Edition
Dit 3D adventure-spel is van Italiaanse origine, van een kleine studio met de typisch Italiaanse naam DreamPainter. Patriottistisch als ze zijn, waren de Italiaanse media in de tweede helft van 2012 vol lof over dit psychologische horrorspel. De meeste andere gamereviews waren een stuk terughoudender: het spel klopte niet, had onlogische puzzels, crashte, was te kort, was onhandig te bedienen en zo nog wat klachten. De studio had het daarbij kunnen laten, maar dat deed hij gelukkig niet. Er is nu een Extended Edition, die meer verhaal bevat; de bediening is verbeterd en enkele puzzels zijn anders opgezet. Jammer genoeg is er publicitair iets misgegaan, waardoor de meeste informatie op het internet nog over de oude editie gaat. Let dan ook vooral op dat je de Extended Edition koopt! Het spel zelf is, net als concurrenten Penumbra en Amnesia, een soort horroravontuur. Je bent je geheugen kwijt en staat ergens in een landschap voor een afgesloten huis. En verder zoek je het maar uit. Natuurlijk moet je die watermolen in, maar de deur is op slot. Boven de deur zie je een soort glazen oog met iets erachter. Verderop onder een stapel stenen vind je een vies object dat je mooi in de beek kunt afspoelen totdat je een stuk van een tandwiel overhoudt. Langzaamaan vormt zich een mechaniek, waarna je de deur kunt openen en je de molen in kunt. Vreemd genoeg branden in de molen de lichten al… Wat nu? Dit is een adventure game waarbij goed moet worden rondgekeken; hints en voorwerpen liggen overal verspreid. Niet te snel bewegen, want anders krijgt de cursor niet de tijd om zichzelf aan te passen. Het spel maakt goed gebruik van de belichting in de 3D. Het spel voelt ook duidelijk vervreemdend aan. De notities in je dagboek brengen je ook al niet veel verder. Deze Extended Edition is inderdaad speelbaarder; wij hadden ongeveer een uur nodig om de molen binnen te komen. Op YouTube is een walkthrough beschikbaar die het in acht minuten doet. Als we dat verder extrapoleren, duurt het een ‘normale’ persoon ongeveer tien uur om het spel uit te spelen. Waarschijnlijk met enige frustratie, want de puzzels zijn nog steeds behoorlijk moeilijk. Is het € 9,99 waard? Dat zal afhangen van wat je leuk vindt. Wij konden er niet goed van slapen; een goed teken voor de sfeer, slecht voor ons gevoel… Qua prijs is het nog altijd duidelijk beter dan bijvoorbeeld een video huren.

TOT SLOT
We hebben dit keer geen open source adventure games besproken, omdat die er nauwelijks zijn. Er zijn wel engines zoals ScummVM en diverse engines in Python, maar het aantal volwassen open sourcegames dat er gebruik van maakt is klein. Natuurlijk is het ook moeilijk om een adventure game als community te ontwikkelen; de meeste adventures hebben geen blijvende speelwaarde. Je speelt ze maar één keer.

Fester Mudd 
www.replaygamesinc.com
ook verkrijgbaar via Google Play Brütal Legend en Stacking

Brütal Legend en Stacking
www.doublefine.com/games 
voor Linux alleen verkrijgbaar via Steam

Anna Extended Edition
http://dreampainterssoft.com/wp
voor Linux alleen verkrijgbaar via Steam, de Windows-versie ook via Desura