Column: Tijdperk van de data

Kent u het genoom van uw buurman? Het tijdperk van de data is aangebroken. Systemen weten steeds meer van ons, een ontwikkeling die niet meer terug te draaien is. Goede regels zijn nodig, samen met maatschappelijke instituten die zorgen voor de naleving daarvan.

Een rood autootje stopt bij het verkeerslicht. De dame achter het stuur checkt de laatste berichten op haar smartphone. Achter de schermen wordt razendsnel haar profiel opgezocht. Uit haar zoekgedrag op Google en haar Facebook-account weet het systeem dat zij 38 jaar oud is, kort geleden haar relatie heeft verbroken, zij baalt van haar leidinggevende, zij onzeker is doordat haar borsten niet helemaal symmetrisch zijn, zij vanwege geldgebrek nog even de grote beurt uitstelt en dat zij een onvervulde kinderwens heeft. In de justitionele databank staan enkele parkeerboetes van haar maar geen snelheidsovertredingen. Op basis van de buurt waarin ze woont, het elektronische patiëntendossier van haar moeder en haar koopgedrag bij de supermarkt berekent het systeem vliegensvlug haar verhoogde kans op diabetes. Diverse adverteerders krijgen dit profiel voorgelegd en kunnen realtime bieden. Een datingsite is de hoogste bieder, naast het bericht over de zieke kat van haar vriendin verschijnt daarom een advertentie met het verleidelijke plaatje van een verliefd stel.

We leven in het data-tijdperk. We hebben de wereld volgestopt met sensors die locatie, beweging, temperatuur meten en doorgeven. De vloedgolf aan data leidt tot steeds betere systemen om chocola van die data te maken. Hierdoor ontstaat meer behoefte aan data, wat weer leidt tot behoefte aan betere analyse-systemen. Een vicieuze cirkel is geboren.

Nu betreft het nog silo’s van data. Wat gebeurt er wanneer de databanken van Google, Facebook, banken, verzekeraars, detailhandel, justitie en gezondheidszorg onderling gekoppeld worden? Door open source oplossingen als NoSQL databases en Hadoop worden gegevens steeds beter aan individuele personen gelinkt. De ontwikkelingen van data collectie, data aggregatie samen met steeds betere realtime data analyse leiden tot een geweldige belofte. Datamining is het nieuwe eldorado, waar de nieuwe goudkoorts ontstaat. 

Deze mogelijkheden moeten beteugeld en gereguleerd worden. De overheden falen hierin, zelfs waar het hun eigen inlichtingendiensten betreft. Sterke en goede journalistiek is van groot belang, nu meer dan ooit. Initiatieven als open knowlegde en het datajournalisme verdienen alle steun. Open source software is van vitaal belang, zowel voor de ontwikkeling van het data-tijdperk als voor hen die het tegengeluid moeten maken.