Brewtarget: toch free beer? Brouw je eigen dubbel, tripel of blond

Zelf bierbrouwen is leuk, maar het is niet altijd even gemakkelijk om van tevoren in te schatten welk recept je moet volgen om een bepaald soort bier te maken. Brewtarget helpt je hierbij. Aan de hand van de te gebruiken ingrediënten en hoeveelheden daarvan berekent Brewtarget bijvoorbeeld hoe zwaar een bier wordt of de bitterheid. Hij bepaalt vervolgens het te volgen recept, waarmee je dan stap voor stap het bier gaat brouwen.   

Als je Brewtarget voor de eerste keer opstart, kun je meteen aan de slag met bierbrouwen (zie afbeelding 1). Standaard krijg je namelijk al een ruime lijst met recepten, waarvan je Blonde Ale in het centrale deel van de interface ziet. Daaronder zie je in enkele tabbladen de benodigde ingrediënten. Helemaal links staan de tabbladen met verschillende lijsten. Behalve de recepten vind je er ook lijsten met soorten mout, hop en gist en een overzicht van brouwapparatuur.

Standaard is de interface Engels. Gezien de specifieke termen van het bierbrouwen is het wellicht handig Nederlands te kiezen, ook al is deze vertaling niet volledig. Ga naar het menu Tools -> Options en kies vervolgens onder het tabblad Language als taal Nederlands. Klik op OK. De nieuwe taal is pas actief na het opnieuw starten van Brewtarget.

Brouwerij

Brewtarget kan zijn werk pas goed doen als je de specificaties opgeeft van de gebruikte apparatuur. Ga links naar het tabblad Apparatuur en klik vervolgens in de lijst met de rechter muisknop. Kies in het contextmenu Nieuw -> Apparatuur. Geef een naam en klik op OK. Vul in het getoonde venster zoveel mogelijk gegevens in. Je geeft onder meer op hoeveel liter wort je wilt overhouden voor vergisting, de mate van verdamping en het volume van je maischvat. Als dit je enige apparatuur is, vink dan meteen de optie Set as Default aan. Bij nieuwe recepten gebruikt Brewtarget dit dan als standaard opstelling.

Recept

Voor een nieuw recept ga je links naar het tabblad Recepten. Klik in de lijst met de rechter muisknop en kies Nieuw -> Recept. Tik een naam in en klik op OK. Als jouw apparatuur de standaard opstelling is, verschijnt die meteen in het centrale deel rechts onder Apparatuur. Zo niet, gebruik dan het pijltje links ervan om die alsnog te kiezen. Standaard komen de recepten onder de folder brewtarget. Om je eigen indeling te maken, klik je rechts en kies je in het context menu Nieuw -> Folder. Verplaats recepten door ze tussen folders te slepen.

Een stijl geeft aan hoe zwaar of bitter bijvoorbeeld een bier is. Hoewel niet per se nodig helpt een stijl bij het maken van een recept. Onder het tabblad Stijlen links vind je veel varianten. Dubbel klik op een stijl om de karakteristieken en een beschrijving te zien. Als een stijl bevalt, sleep je hem naar het centrale deel rechts. Nu zie je in het diagram helemaal rechts markeringen die aangeven binnen welke waarden zakken als het soortelijk gewicht of alcoholpercentage voor de gekozen stijl vallen. Bij het kiezen van de ingrediënten toont Brewtarget in dit diagram jouw resultaat. Zo weet je of jouw recept overeenkomt met de gekozen stijl.

Ingrediënten

Klik links op het tabblad Mout. Kies in de lijst de gewenste soort en sleep het naar het centrale deel rechts. Onderaan toont Brewtarget nu in het tabblad Mout je keuze. Indien gewenst kies je meerdere moutsoorten. Om een ingrediënt uit het recept te verwijderen selecteer je het en vervolgens klik je helemaal rechts op de knop met het minteken. Gebruik niet Delete, want dan verwijder je het ingrediënt volledig uit de lijst van Brewtarget!

De hoeveelheid mout geef je op door in de kolom Hoeveelheid het betreffende veld te selecteren en een gewicht in te vullen. Standaard gebruikt Brewtarget de SI-eenheden, zoals kilogram voor gewicht en Celsius voor temperatuur. Brewtarget gaat wel slim om met ingevoerde waardes. Als je 4000gr of 8lb invoert, rekent Brewtarget dit automatisch om naar kilogram.

Op dezelfde manier voeg je de overige ingrediënten toe: hop, gist en eventuele smaakmakers zoals kruiden. Door een ingrediënt naar het centrale deel rechts te slepen opent Brewtarget automatisch het juiste tabblad onderaan het recept en voegt hieraan het ingrediënt toe. Bij hop en smaakmakers moet je behalve de hoeveelheid ook de tijdsduur van inwerken opgeven.

Tijdens het invullen van de hoeveelheden zie je meteen de berekening van bijvoorbeeld bitterheid, kleur of alcoholpercentage in het diagram rechtsboven. Door de ingrediënten of hoeveelheden te variëren zorg je ervoor dat de waarden binnen de marges van de gewenste stijl vallen. Is bijvoorbeeld de bitterheid te laag, dan voeg je meer hop toe.

Brewtarget heeft al uitgebreide lijsten met ingrediënten. Missende ingrediënten voeg je toe door in de betreffende lijst met de rechter muisknop te klikken. Kies in het context menu Nieuw -> Ingrediënt. Geef een naam op en vul vervolgens de gegevens verder aan. Welke dat zijn, hangt helemaal van het soort ingrediënt af.

Maischen

Tot slot geef je de stappen voor het maischen op, dat wil zeggen het proces dat zetmeel omzet in suikers (zie afbeelding 2). Ga onder het recept naar het tabblad Maisch en klik op Edit maisch. Geef een naam en vul zo volledig mogelijk de overige gegevens aan, zoals de begintemperatuur van de mout en het vat. Klik op OK.

Vervolgens geef je de stappen op door rechts op de knop met het plusteken te klikken. Per stap geef je de maischmethode op, bijvoorbeeld infusie. Tevens geef je de gewenste eindtemperatuur aan en hoe lang deze gehandhaafd moet worden. Tot slot klik je rechts op Maisch wizard en geeft je de gewenste maischdikte op in liter per kg. Klik op OK en nu berekent Brewtarget hoeveel liter water per stap en met welke temperatuur nodig is. Tevens berekent Brewtarget het benodigd volume en de temperatuur van het water voor de laatste spoelslag van de mout.

Brouwen

Nu is het tijd om te gaan brouwen. Klik bovenaan in het tabblad Brouwdag op de knop Genereer Instructies. Je krijgt nu rechts een lijst met uit te voeren stappen. Klik op een stap om de beschrijving te zien. Zo zie je wanneer je ingrediënten moet toevoegen of hoelang je de wort moet laten koken. Links heb je nog steeds de mogelijkheid stappen toe te voegen, te verwijderen of de volgorde te veranderen.

Recepten uitwisselen

Om recepten met anderen uit te wisselen gebruikt Brewtarget het formaat BeerXML. Dit is een open standaard waarmee ook andere bierbrouwsoftware overweg kan. Een voorbeeld is Beersmith, overigens geen open source. Via de site van Beersmith kun je recepten delen, maar je moet je wel registreren. Als je dat liever niet wilt, zijn er ook vrij toegankelijke online diensten om recepten te downloaden.

Tot slot

Brewtarget is voor de serieuze amateurbrouwer die al wat ervaring heeft. Als je graag met verschillende recepten speelt of wilt experimenteren met ingrediënten, dan is Brewtarget een handig hulpmiddel om het brouwproces te verfijnen. Verder is brouwen natuurlijk vooral een kwestie van goed proeven.

Links

Brewtarget – brewtarget.org

Brewtoad– brewtoad.com

Brewer’s friend – brewersfriend.com