Freenas 8.3.1

Toen de oorspronkelijke ontwikkelaar van FreeNAS een aantal jaren geleden besloot ermee op te houden, werd er gevreesd voor het voortbestaan van de op FreeBSD- gebaseerde Network Attached Storage- software. Gelukkig nam het bedrijf iXsystems de verantwoordelijkheid over en groeide FreeNAS langzaam uit tot misschien wel de beste open source NAS van dit moment. De nieuwste release, FreeNAS 8.3.1, is dan ook zeker de moeite waard.

Dat iXsystems besloot om FreeNAS als project over te nemen, was best een verrassing. Het Amerikaanse bedrijf is in de eerste plaats een hardwareleverancier voor de zakelijke wereld met sterke banden met de BSD- gemeenschap. Het eerste bedrijf dat probeerde om de kracht van BSD commercieel uit te buiten, was BSDi, dat vooral bekend is van de beroemde rechtszaak tegen AT&T waarvan Linux heeft kunnen profiteren. Door de juridische problemen verkocht BSDi de softwareafdeling aan Wind River Systems en ging het restant door als iXsystems. De historie van iXsystems gaat dus terug naar de beginjaren van BSD, en ze zijn innig met elkaar verbonden. Met de toenemende vraag naar hoogstaande hardware, voornamelijk voor dataopslag, werd iXsystems een steeds actievere speler in de BSD-wereld. Zo ‘kocht’ het PC-BSD, de gebruiksvriendelijke variant van FreeBSD, en nam het enkele BSD-beroemdheden aan, zoals Kris Moore en Dru Lavigne.

Toen FreeNAS ermee dreigde op te houden, was het voor iXsystems dus een logische stap om aan te bieden om het project over te nemen. Toch vond men het maar raar dat een bedrijf een open source-project runt; de BSD-wereld deed altijd maar lacherig over de commercialisering van Linux en de bijkomende problemen. Nu heeft BSD dus zijn eigen Red Hat of Canonical, in de vorm van iXsystems. Voor FreeNAS 8, de eerste versie onder iXsystems, werd de code grotendeels herschreven en werd FreeBSD 8 het nieuwe onderliggende systeem. Met FreeBSD 8 kwam natuurlijk het hypermoderne ZFS, het Zettabyte File System dat oorspronkelijk door Sun Microsystems (tegenwoordig onderdeel van Oracle) werd ontwikkeld, wat voor een NAS natuurlijk een erg interessante toevoeging is. Met die versie werd FreeNAS dus future proof, maar daarvoor moest wel een aantal andere functionaliteiten wijken. Destijds werd beloofd dat die functionaliteiten zouden terugkomen in de vorm van extensies en plug-ins, en met FreeNAS 8.3.1 zijn die eindelijk een feit.

1 De interface

DE NIEUWE VERSIE
FreeNAS 8.3.1 is gebaseerd op FreeBSD 8.3. Dat betekent dat het beschikt over versie 28 van ZFS, wat enkele interessante functionaliteiten met zich meebrengt. Zo beschikt het over data deduplication, waarbij identieke data maar één keer worden opgeslagen (handig voor bijvoorbeeld het draaien van heel veel identieke virtual machines) en zogenoemde triple-parity RAIDZ3, waardoor het is bestand tegen het tegelijkertijd kapot gaan van drie harde schijven, zonder enig verlies van data. Bovendien is met de nieuwe versie ZFS weer een stukje beter, stabieler en sneller. Een nieuwe toevoeging is ook schijfencryptie. Dit verloopt niet 5454 55magazine BSD HOEK www.linuxmag.nl I 03 2013 DOUWE KIELA Toen de oorspronkelijke ontwikkelaar van FreeNAS een aantal jaren geleden besloot ermee op te houden, werd er gevreesd voor het voortbestaan van de op FreeBSD- gebaseerde Network Attached Storage- software. Gelukkig nam het bedrijf iXsystems de verantwoordelijkheid over en groeide FreeNAS langzaam uit tot misschien wel de beste open source NAS van dit moment. De nieuwste release, FreeNAS 8.3.1, is dan ook zeker de moeite waard. Dat iXsystems besloot om FreeNAS als project over te nemen, was best een verrassing. Het Amerikaanse bedrijf is in de eerste plaats een hardwareleverancier voor de zakelijke wereld met sterke banden met de BSD- gemeenschap. Het eerste bedrijf dat probeerde om de kracht van BSD commercieel uit te buiten, was BSDi, dat vooral bekend is van de beroemde rechtszaak tegen AT&T waarvan Linux heeft kunnen profiteren. Door de juridische problemen verkocht BSDi de softwareafdeling aan Wind River Systems en ging het restant door als iXsystems. De historie van iXsystems gaat dus terug naar de beginjaren van BSD, en ze zijn innig met elkaar verbonden. Met de toenemende vraag naar hoogstaande hardware, voornamelijk voor dataopslag, werd iXsystems een steeds actievere speler in de BSD-wereld. Zo ‘kocht’ het PC-BSD, de gebruiksvriendelijke variant van FreeBSD, en nam het enkele BSD-beroemdheden aan, zoals Kris Moore en Dru Lavigne. Toen FreeNAS ermee via ZFS, maar via FreeBSD’s GELI- systeem. In FreeNAS is het een kwestie van een vakje aanvinken wanneer je een nieuwe ZFS pool aanmaakt. Het gaat om AES-256 encryptie op de complete schijf, dus de schijven kunnen worden weggegooid zonder dat de data eerst moeten worden verwijderd. Met een CPU die over encryptie- instructies (AES-NI) beschikt, merk je nauwelijks een verschil in prestaties. Nadat het versleutelde volume is aangemaakt, klik je op Create Passphrase om de sleutel te beveiligen. Je kunt ook een aparte recovery-sleutel aanmaken, voor als je het wachtwoord bent vergeten. Als gezegd, is dit de eerste release van FreeNAS waarin enkele van de oudere functionaliteiten weer zijn teruggekeerd in de vorm van plug-ins. Die functionaliteiten besloegen vooral zaken die het voor huis-, tuin-en keukengebruik juist zo n goed systeem maakten, zoals streamen, dus het was hoog tijd dat daar een plekje voor werd gevonden in de nieuwe FreeNAS. De plug-ins worden geïnstalleerd in een zogenoemde Plug-ins Jail, een veilige plek om plug-ins te installeren, apart van de kern van het systeem. FreeBSD is beroemd om de jails, een virtualisatielaag die vergelijkbaar is met een virtuele machine, maar dan meer geïntegreerd in het besturingssysteem, en FreeNAS maakt daar dus goed gebruik van.

FLINK KARWEI
Het aanmaken van de Plug-ins Jail is alleen wel een flink karwei. We moeten eerst twee ZFS-datasets aanmaken, één voor de jail en één voor de te installeren plug- ins. Download vervolgens het plugins_jail PBI-bestand van de FreeNAS-website. PBI is het package management systeem dat FreeNAS gebruikt, oorspronkelijk ontwikkeld voor PC-BSD. Via Services, Plugins, Management, Settings kunnen we vervolgens met behulp van de PBI de jail aanmaken en activeren. Nieuwe plug-ins installeer je vervolgens ook als PBI-bestanden en als de jail eenmaal is aangemaakt, is dat een fluitje van een cent. FreeNAS beschikt over een interessante verzameling plug-ins. Zo kunnen we Firefly installeren, waarmee we kunnen streamen naar Roku en iTunes, of Mini DLNA om UPnP te gebruiken voor mediamanagement en streaming naar smartphones, televisies en media- centers. Als we – al dan niet legaal – bestanden naar de NAS willen downloaden, installeren we de Transmission-plug-in voor BitTorrent of Sabnzbd voor Usenet, terwijl we nieuwe torrents en NZB’s vinden met behulp van de CouchPotato-plug-in. Voor automatisch opslaan vanaf onze digitale videorecorder is er de Sickbeard-plug-in. Met andere woorden, je kunt je lol op met alle verschillende plug-ins. Onder de motorkap is FreeNAS natuurlijk gewoon FreeBSD, dus mochten we iets willen waarvoor niet direct een plug-in beschikbaar is, dan kunnen we in FreeBSD gewoon de packages installeren, via ports vanaf de broncode of lekker snel als binaire packages. Meer informatie over het installeren van extra software zoals bijvoorbeeld OpenVPN kun je vinden in de zeer goed geschreven documentatie van het project.

2 De plug-ins

TOT SLOT
Met de toevoeging van de plug-ins aan FreeNAS is het weer wat meer geschikt geworden voor thuisgebruik. De plug-ins zijn handig voor streamen en downloaden, typische zaken die je met je eigen thuis-NAS graag zou willen doen. iXsystems en daarmee ook FreeNAS richten zich echter vooral op de enterprise-markt (zo wordt FreeNAS gebruikt door de Verenigde Naties en het Amerikaanse Department of Homeland Security), en dat proef je als gebruiker wel een beetje terug. Dat is namelijk het grootste nadeel van FreeNAS: de mogelijkheden zijn eindeloos, maar het is niet altijd even gebruiksvriendelijk. Als je optimaal gebruik wilt maken van ZFS, dan moet je je echt even inlezen. Anders lijken sommige opties nogal hocus pocus, zeker in het begin. De kracht van FreeNAS zit hem erin dat je tot in detail alles kunt regelen, maar de gemiddelde thuisgebruiker zal er waarschijnlijk raar van opkijken dat er eerst een Plug-in Jail moet worden geïnstalleerd alvorens we daadwerkelijk plug-ins kunnen installeren. Het lijkt er dus een beetje op dat FreeNAS meer is bedoeld voor zakelijk gebruik. Dat past ook wel bij ZFS natuurlijk, dat echt is gebouwd om om te gaan met gigantische hoeveelheden data, maar toch is het een gemiste kans. Daartegenover staat dat de documentatie erg goed is, dus voor mensen die niet bang zijn voor een beetje uitdaging, is de leercurve niet al te stijl. Met FreeNAS heb je dan wel een systeem dat klaar is voor de toekomst en dat met jails, disk-encryptie en ZFS alle sterke punten van FreeBSD ten volle benut.

LINKS
FreeNAS www.freenas.org

FreeNAS-documentatie http://doc.freenas.org

FreeNAS-special van het online BSD Magazine http://bsdmag.org/magazine/1837-all- about-freenas