Joplin: een open source notitie applicatie

Joplin is een open source notitie applicatie voor desktop, laptop, tablet en smartphone. Synchronisatie tussen de verschillende apparaten zorgt ervoor dat je altijd en op al je apparaten de meest recente versie van je notities bij de hand hebt. Joplin is een alternatief voor Evernote, waarbij je de data niet uit handen geeft. 

Matto Fransen

Joplin is een applicatie voor notities en to-do-lijsten. Joplin is op desktop beschikbaar voor Linux, MacOS en Microsoft Windows. Op mobiele devices installeer je apps voor Android en iOS. Er is ook een terminal applicatie.

Laurent Cozic ontwikkelt Joplin als open alternatief voor Evernote en stelt deze beschikbaar onder de MIT-licentie. Joplin heeft tal van nuttige features, zoals versiebeheer, end-to-end encryptie, gebruik van tags en nog veel meer.

De installatie van Joplin op Linux is niet moeilijk. Je hoeft eigenlijk alleen de applicatie met wget te downloaden, zie de Joplin website.

Notitieblokken

Joplin ordent de notities in notitieblokken. Je maakt net zoveel notitieblokken als je wil. De notities zelf komen in een van deze notitieblokken.

Het scherm is opgebouwd in drie kolommen. De linker kolom heet de ‘sidebar’ en bevat de lijst met al je notitieblokken. De ‘notitielijst’ vormt de tweede kolom, dit is de lijst met alle notities van het geopende notitieblok. De derde kolom bevat de notitie zelf. Naar keuze verberg of toon je de sidebar of de notitielijst met respectievelijk ‘F10’ en ‘F11’.

Markdown

Klik bovenin de notitielijst-kolom op het icoontje ‘New note’ om een notitie toe te voegen. Je schrijft de notities in Markdown formaat. De Markdown syntax ondersteunt het gebruik van vet, cursief, codeblokken, tabellen, enzovoorts. Voor formules gebruik je de KaTeX-notatie. Gemakshalve blijft de toolbar met opmaakopties steeds in beeld, zie Afbeelding 1 hieronder. Alles wordt automatisch opgeslagen, een save-icoon ontbreekt.

Rechtsboven staat het icoon ‘toggle editors’, hiermee doorloop je achtereenvolgens drie verschillende instellingen. De eerste instelling toont twee kolommen, links de Markdown weergegeven als platte tekst en rechts de opgemaakte versie. De tweede instelling toont de notitie uitsluitend in opgemaakte tekst. Hierbij doe je alle formattering met behulp van icoontjes in de toolbar. De derde instelling toont alleen de Markdown als platte tekst, zie Afbeelding 2. De sneltoets ‘Ctrl-L’ werkt hetzelfde als klikken op de ‘toggle editors’ icoon.

Je voegt een of meerdere tags toe met het icoon ‘tags’ onderin het scherm, of de sneltoets ‘Alt-Ctrl-T’.

Afbeeldingen

De makkelijkste manier om een afbeelding toe te voegen is via de paperclip in de toolbar boven je notitie, of via de menukeuze ‘Attach file’. Hiermee wordt de afbeelding lokaal in Joplin opgeslagen en op de cursorpositie verschijnt een link naar de afbeelding. In de opgemaakte versie verschijnt op die plaats de afbeelding.

Een andere optie is om een link naar een externe URL op te nemen, zoals de URL van een afbeelding op het internet. In Markdown maak je een link naar een afbeelding door een uitroepteken direct voor de link te zetten, het vierkante hakenpaar kan daarbij leeg blijven. Bijvoorbeeld “”. Een derde mogelijkheid is om te verwijzen naar een bestand op je harde schijf, zoals “”.

Een handige optie is het toevoegen van een PDF aan je notitie. Zo bewaar je alle aankoopbonnen, facturen, garantiebewijzen, jaarafrekeningen enzovoorts. Haal je papieren archief door de scanner en neem die op in Joplin. Plaats elke PDF in een eigen notitie, geef deze een duidelijke titel en gebruik handige tags. Hierdoor raak je nooit meer wat kwijt.

Klik bovenin de notitielijst-kolom op het icoontje ‘New todo’ om een nieuwe takenlijst te maken. Je takenlijst bestaat uit een opsommingslijst met checkboxjes. De status van een taak wijzig je door een checkbox aan te kruisen of de aankruising ongedaan te maken. Bij het invoeren, kies je desgewenst een datum en tijdstip om aan de taak herinnerd te worden.

Soms is het nuttig om vanuit een notitie naar een andere notitie te linken. Klik in de notitielijst met je rechtermuis op de titel van een notitie. Dit opent een submenu met verschillende opties, zoals verplaatsen naar een ander notitieblok, dupliceren, exporteren of verwijderen, en de link naar de betreffende notitie in het clipboard plaatsen. Plak vervolgens in een andere notitie deze link.

Webclipper

De webclipper zet een webpagina om naar een notitie in Joplin. De webclipper is een add-on voor de webbrowsers Firefox en Chrome. In Joplin activeer je eerst het gebruik van de webclipfunctionaliteit. Vervolgens installeer je de add-on in de browser.

Je opent een webpagina en klikt op het Joplin icoontje in de browser. In een pop-up kies je het type webclip: een vereenvoudigde pagina, de gehele pagina, een selectie, een screenshot, of alleen de URL. Selecteer het notitieblok waarin de notitie moet landen en kies eventueel nog een of meerdere tags. Hierna stelt de webclipper de notitie samen en importeert die in Joplin.

Zoeken

Alle tags worden in de sidebar opgesomd, onafhankelijk van het geopende notitieblok. Klik op een tag om een lijst van alle notities met die tag te openen.

Schrijf één of meerdere woorden in het zoekveld boven in de notitielijst en Joplin vindt razendsnel alle notities waarin alle genoemde woorden voorkomen. De notitielijst bevat alle gevonden notities, waarbij in de titels de zoekwoorden gekleurd zijn, zodat deze goed opvallen. In de notities zijn eveneens de zoekwoorden gehighlight.

Met plugins voeg je extra functionaliteit toe. De plugins installeer je rechtstreeks vanuit Joplin. Je kiest uit een lange lijst plugins met uiteenlopende functies, zoals bijvoorbeeld automatische backlinks, integratie van citaties, werken met outline, PlantUML diagrammen maken, enzovoorts.

Evernote notities importeren

Joplin ondersteunt voor het importeren meerdere formaten, waaronder het Evernote enex-bestandsformaat. Exporteer in Evernote de notities in het standaard Evernote enex-formaat en importeer die vervolgens in Joplin. Eigenschappen, zoals de oorspronkelijke aanmaakdatum, gaan daarbij niet verloren. Deze neemt Joplin bij het importeren mee.

Wij hebben meerdere Evernote Notebooks geïmporteerd met in totaal ruim 1.800 notities, inclusief een flink aantal ingescande documenten. Dit gaat niet razendsnel, maar verloopt probleemloos.

Andere formaten die Joplin kan importeren, zijn losse Markdown bestanden, directories met Markdown bestanden en JEX-bestanden. JEX is het eigen exportformaat van Joplin. Joplin exporteert de notities in verschillende formaten, zoals in het eigen Joplin Export format, in een export directory, in Markdown, HTML en PDF. De PDF export levert een mooi opgemaakte versie van je notitie.

Lokale opslag

De eerste keer dat Joplin opstart, maakt het een directory aan voor de opslag van je gegevens (~/.config/joplin-desktop) met daarin de database database.sqlite. Deze database bevat de tekst van je notities. De subdirectory ‘resources’ in deze directory bevat bestanden die je als attachments hebt geüpload. Wanneer je al je notities, PDF’s en gescande documenten in Joplin stopt, wil je erop vertrouwen dat deze beschikbaar blijven. Zorg dus dat je deze directory meeneemt in je back-ups.

Synchroniseren

Joplin gebruik je naast elkaar op verschillende apparaten, bijvoorbeeld op een desktop, laptop en een tablet. Joplin houdt de apparaten op de achtergrond gesynchroniseerd.

Synchroniseren doe je met Nextcloud, Dropbox, OneDrive of de Joplin server. Bij het synchroniseren zijn je notities beschermd met end-to-end encryptie. Synchroniseren gebeurt automatisch met een bepaald tijdsinterval. Daarnaast kun je handmatig een synchronisatieslag activeren.

Mobiele applicatie

Je installeert de app op iOS en op Android. In de app kies je een notitieblok om de betreffende  notitielijst te tonen, hier open je een notitie.

Op onze tablet gaat het synchroniseren van de notities in kleine groepjes. Wanneer end-to-end encryptie is ingesteld, vindt na het downloaden van de notities de decryptie eveneens in groepjes plaats. Al met al duurt de eerste keer synchroniseren veel langer dan bij de desktop applicaties. Nadat uiteindelijk alles gesynchroniseerd is, wordt dit minder belangrijk. Je synchroniseert dan alleen nog nieuwe of gewijzigde notities.

De terminalapplicatie is handig om met je notities over SSH te werken. Een nieuwe of bestaande notitie opent in de editor die als standaard is ingesteld, bijvoorbeeld Nano, Vim of Emacs. Met de tabtoets wissel je tussen de verschillende kolommen en met de dubbele punt (:) ga je naar de commandoregel.

Raspberry Pi

De Joplin server levert volgens de Joplin website de snelste manier van synchroniseren. Installeer deze server in je eigen netwerk om zelf controle over je gegevens te houden. Overigens is synchroniseren op dit moment de enige functionaliteit die de Joplin server levert. De server is nog beta.

De Joplin server installeert het makkelijkst als Docker container, images zijn voor zowel amd64 als voor arm64 beschikbaar. Bij ons draait de server soepeltjes op een Raspberry Pi met het 64-bits Raspberry OS besturingssysteem.

Om ervoor te zorgen dat je zonder dataverlies de Joplin container kunt herstarten, upgraden enzovoorts, houden we de data buiten de container. Maak hiervoor eerst op de Raspberry Pi een directory aan: /var/lib/joplin-data. Het YAML-bestand voor Docker Composer zetten we in /opt/joplin-server. Zie Script 1 voor de inhoud van dit bestand. Kies een veilig wachtwoord voor je dit script gebruikt. Bedenk vooraf hoe je straks de server gaat aanroepen, wij kiezen voor de URL http://joplin.thuisnetwerk.nl. Heb je geen eigen DNS in het lokale netwerk? Kies dan voor het IP-adres, bijvoorbeeld http://192.168.5.10. Start de server met ‘docker compose up’.

Kopieer en plak deze Listing rechtstreeks vanaf linuxmag.nl!

Check hierna of het werkt met curl http://[ip-adres]:22300/api/ping. Je krijgt een bevestiging dat de server loopt. Log nu via je browser in op http://[ip-adres]:22300/login, met het e-mailadres ‘admin@localhost’ en het wachtwoord ‘admin’. Wijzig na het inloggen deze credentials meteen.

Maak nu een ‘gewone’ gebruiker aan, met een e-mailadres en wachtwoord. De gebruiker stelt in de Joplin applicatie op alle apparaten dit e-mailadres en wachtwoord in. De server is geschikt om door meerdere mensen gebruikt te worden, ieder met een eigen e-mailadres en wachtwoord. Je maakt net zoveel gebruikers aan als je wil en elke gebruiker kan met een onbeperkt aantal apparaten synchroniseren.

Plaats eventueel nog met NGINX een reverse proxy voor de Joplin server, zodat deze over poort 80 of 443 beschikbaar is.

In de documentatie ontbreken de instellingen voor de Joplin terminal applicatie voor synchronisatie via de Joplin server. Met wat proberen kwamen wij tot het volgende. Kies voor  sync.target 9, met sync.9.path voor de URL en sync.9.username en sync.9.password voor de credentials. Gebruik je encryptie? Vergeet dan niet eerst via end-to-end encryptie het masterpassword te zetten.

Sneltoetsen

Het versiebeheer werkt prettig, eerdere versies van een notitie zijn makkelijk op te vragen. In de selectbox kies je datum en tijd van de eerdere versie die je wil zien. Via de button ‘Restore’ zet je desgewenst een oudere versie terug.

De meeste functionaliteiten zijn via een sneltoets te activeren. Via de menukeuze ‘Options’ stel je per functie zelf de sneltoets in, waarmee je dit geheel naar eigen voorkeur inricht.

Joplin is een gebruiksvriendelijke applicatie om notities in bij te houden. Joplin kan overweg met verschillende type media, zoals een afbeelding, PDF of een filmpje en werkt op al je apparaten. Met de Joplin server of Nextcloud voor de synchronisatie op je eigen Linux server houd je alles in eigen beheer. Hiervoor is een Raspberry Pi prima geschikt. Het gemak waarmee je PDF’s en andere bestanden in Joplin opneemt en terugvindt, maakt dat je snel een volledig papierloos kantoor hebt en nooit meer iets kwijt raakt. Probeer het zelf!